Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού (24-30 Απριλίου 2025) παρέχει κάθε χρόνο την ευκαιρία σε όλες τις χώρες να αναδείξουν την ανεκτίμητη αξία των εμβολιαστικών προγραμμάτων στην εξάλειψή απειλητικών για τη ζωή νοσημάτων, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη σημαντική εξοικονόμηση πόρων στα συστήματα υγείας.
Οι εμβολιασμοί, τεκμηριωμένα, προστατεύουν την υγεία, την ευημερία και την παραγωγικότητα, όταν εφαρμόζονται με συνέπεια και συνοχή.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ)., από το 1974 μέχρι σήμερα, οι εμβολιασμοί έχουν σώσει τουλάχιστον 154 εκατομμύρια ζωές. Ειδικότερα, 6 ζωές το λεπτό, κάθε μέρα, για πέντε δεκαετίες. Επιπλέον, προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση πόρων στα συστήματα υγείας καθώς επιστρέφουν πολλαπλάσια την αρχική αξία επένδυσης.
Στην Ελλάδα, πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η ορθή εφαρμογή του εμβολιαστικού προγράμματος Παιδιών-Εφήβων μπορεί να αποσοβήσει σε ετήσια βάση σχεδόν 289.000 κρούσματα, 266 θανάτους και την απώλεια 7.470 ετών ζωής,. Επιπλέον, η υλοποίηση του συσχετίστηκε με ετήσια εξοικονόμηση σχεδόν €213 εκατομμυρίων. Συγκεκριμένα, για κάθε 1€ που επενδύεται στο παιδιατρικό ΕΠΕ, εξοικονομούνται 3,11€ όσον αφορά το άμεσο κόστος και 8,67€ όσον αφορά το συνολικό κόστος .
Σημαντικά οφέλη παρουσιάζει και ο εμβολιασμός ενηλίκων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικών της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (Office of Health Economics) ο εμβολιασμός έναντι – γρίπης, πνευμονιοκόκκου, έρπητα ζωστήρα και RSV –μπορεί να επιστρέψει στην κοινωνία έως και δεκαεννέα φορές (x19) την αρχική τους επένδυση. Αυτό ισοδυναμεί με εξοικονόμηση έως και 4.637$ ύστερα από τον πλήρη εμβολιασμό ενός ενήλικου ατόμου . Επίσης, οι εμβολιασμοί προσφέρουν ανεκτίμητη προστασία έναντι της αντιμικροβιακής αντοχής, στην οποία η Ελλάδα, κατατάσσεται στις χώρες που αντιμετωπίζουν οξύτατο πρόβλημα.
Η ανεκτίμητη συμβολή των εμβολίων αναδείχθηκε στην πρόσφατη κρίση δημόσιας υγείας που οφείλετο στην πανδημία COVID-19. Ωστόσο, η εμβολιαστική κόπωση που παρατηρείται μετά την πανδημία έχει οδηγήσει σε σημαντική υστέρηση στην εμβολιαστική κάλυψη που ενέχει σημαντικό κίνδυνο επανεμφάνισης «ξεχασμένων» νοσημάτων. Αξίζει να αναφέρουμε τις πρόσφατες εξάρσεις ιλαράς, κοκκύτη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα . Παράλληλα, οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα όπως κλιματική αλλαγή, μετανάστευση, πολεμικές συρράξεις υποδηλώνουν την αναγκαιότητα συνεργασιών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά την επιδημιολογική επιτήρηση.
Η εξέλιξη των τομέα των εμβολίων δημιουργεί νέα ορόσημα καθώς τα εμβόλια πέραν της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος και της συνεπακόλουθης πρόληψης απειλητικών για την ζωή νοσημάτων, αποκτούν και θεραπευτικό χαρακτήρα μέσω της εξατομικευμένης συνδυαστικής προσέγγισης θεραπείας και εμβολιασμού, σε σοβαρά νοσήματα όπως ο καρκίνος .
Ο εμβολιασμός είναι βασικός πυλώνας της Πολιτικής Υγείας και της υγιούς διαβίωσης καθώς είναι συνοδοιπόρος σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Η ανάπτυξη, υλοποίηση και βιωσιμότητα των εμβολιαστικών προγραμμάτων αποτελούν επένδυση στον άνθρωπο και την κοινωνία. Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πλέον σύγχρονα προγράμματα εμβολιασμού που απευθύνεται σε όλο το ηλικιακό φάσμα του πληθυσμού.
Ωστόσο, απαιτούνται συλλογικές προσπάθειες και διαχρονικές συμμαχίες με στόχο:
• τη θεσμοθέτηση επίσημων εμβολιαστικών στόχων ανά νόσημα, που θα αποτυπώνουν την πίστη και τη δέσμευση της ίδιας της Πολιτείας απέναντι στην αξία των Εμβολιαστικών Προγραμμάτων, εμπνέοντας ταυτόχρονα εμπιστοσύνη στους Πολίτες της, ενώ θα δρουν ως καθοδήγηση για τους Επαγγελματίες Υγείας που καλούνται να εφαρμόσουν τις συστάσεις.
• τη συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για την αξία του εμβολιασμού.
• τη συνεπή καταγραφή εμβολιασμών μέσω των Μητρώων Εμβολιασμού Παιδιών, Εφήβων & Ενηλίκων.
• τη δημιουργία ενός επαρκούς προϋπολογισμού για τα εμβόλια, ο οποίος θα επικαιροποιείται σύμφωνα με τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού και τις τεχνολογικές εξελίξεις.
Οφείλουμε, απέναντι στην κοινωνία που όλοι μας ζούμε και στις επόμενες γενιές που θα ακολουθήσουν, να συνεργαστούμε με όραμα και πλάνο, ώστε να διατηρήσουμε τα κεκτημένα των εμβολίων για την ευημερία όλων μας. Με την συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών είναι δυνατή η ανάπτυξη στρατηγικού εθνικού σχεδίου για την ενίσχυση του εμβολιασμού στη χώρα μας.
