Η κούρσα των επενδύσεων στην τεχνητή νοημοσύνη επιταχύνεται με πρωτοφανή ρυθμό, καθώς οι μεγαλύτερες τεχνολογικές εταιρείες παγκοσμίως αυξάνουν εντυπωσιακά τις κεφαλαιουχικές τους δαπάνες για να διασφαλίσουν ηγετική θέση στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται.
Η Alphabet (Google), η Microsoft, η Amazon και η Meta αναμένεται να δαπανήσουν σχεδόν 400 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα στο 2025, επενδύοντας κυρίως στην υποδομή που απαιτείται για την υποστήριξη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, από την κατασκευή κέντρων δεδομένων μέχρι την προμήθεια υπερυπολογιστών και εξειδικευμένων ημιαγωγών.
Οι αριθμοί αυτοί, όσο εντυπωσιακοί κι αν μοιάζουν, αποτελούν απλώς την αρχή. Η Morgan Stanley προβλέπει ότι έως το 2028 οι συνολικές επενδύσεις σε τσιπ, servers και σχετική υποδομή θα προσεγγίσουν τα 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμώντας πως αυτή η έκρηξη κεφαλαιουχικών δαπανών θα προσθέσει μέχρι και μισή ποσοστιαία μονάδα στον ρυθμό αύξησης του αμερικανικού ΑΕΠ για φέτος και το επόμενο έτος.
Παρότι σε άλλες περιόδους τόσο υψηλές δαπάνες θα προκαλούσαν ανησυχία στους επενδυτές, αυτή τη φορά η αντίδραση είναι διαφορετική. Οι μετοχές των Microsoft και Meta εκτοξεύθηκαν μετά την ανακοίνωση των τελευταίων αποτελεσμάτων τους, τα οποία συνοδεύτηκαν από φιλόδοξα σχέδια για επενδύσεις, οδηγώντας τις αντίστοιχες κεφαλαιοποιήσεις στα επίπεδα των 4 και 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Nvidia, που σχεδιάζει τα κυρίαρχα chips της νέας γενιάς AI, είναι ήδη η πρώτη εταιρεία που ξεπέρασε τα 4 τρισεκατομμύρια σε χρηματιστηριακή αξία, με τις μετοχές της να έχουν αυξηθεί πάνω από 28% μόνο φέτος, σύμφωνα με το Reuters.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες Big Tech, η Apple δείχνει να κινείται με πιο συγκρατημένους ρυθμούς στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Η εταιρεία υφίσταται αυξανόμενες πιέσεις από την επενδυτική κοινότητα για να επιταχύνει τη στρατηγική της, καθώς το χαμηλό επίπεδο δαπανών της εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητά της να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία στην αγορά των έξυπνων συσκευών. Οι επενδυτές ζητούν από την Apple να διαμορφώσει ένα πειστικό αφήγημα για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσδώσει νέα ώθηση στις πωλήσεις των iPhone, ενισχύοντας τα κίνητρα για αναβαθμίσεις.
Το μέγεθος των επενδύσεων που απαιτούνται για να ανταγωνιστεί κανείς στην αιχμή της AI είναι τεράστιο. Οι απαιτήσεις επεξεργασίας δεδομένων, η ανάγκη για ειδικά κέντρα δεδομένων και τα πανάκριβα εξαρτήματα έχουν δημιουργήσει ένα σημαντικό χρηματοδοτικό κενό. Η Morgan Stanley εκτιμά ότι αυτό το έλλειμμα φτάνει τα 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αν και πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως το πρόγραμμα «One Big Beautiful Bill» στις ΗΠΑ, που προσφέρει φορολογικά κίνητρα για προκαταβολικές επενδύσεις, απελευθερώνουν ρευστότητα, η απόσταση από τις ανάγκες παραμένει μεγάλη.
Πίσω από την επενδυτική αισιοδοξία, ωστόσο, παραμένει ένα ζήτημα δυσαρέσκειας που αφορά το ανθρώπινο δυναμικό. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Layoffs.fyi, από το 2022 έχουν απολυθεί περίπου 100.000 εργαζόμενοι από τον τεχνολογικό κλάδο, πολλοί εκ των οποίων κατείχαν τεχνικές θέσεις που πλέον τείνουν να αντικαθίστανται από την ίδια την τεχνητή νοημοσύνη. Αν και οι εταιρείες επικαλούνται λόγους αποδοτικότητας και ανάγκη εξισορρόπησης των λειτουργικών τους εξόδων, η πραγματικότητα για πολλούς πρώην εργαζομένους είναι πως η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη συνεπάγεται προσωπικό κόστος.
Η Apple, αν και υστερεί στις επενδύσεις AI, έχει αποφύγει έως τώρα τις μαζικές απολύσεις και συνεχίζει να εμφανίζει υψηλή αποδοτικότητα κεφαλαίων, διατηρώντας ρυθμούς κερδοφορίας που υπερβαίνουν τις αντίστοιχες δαπάνες. Παρ’ όλα αυτά, η συντηρητική της στάση έναντι της πρόσβασης σε δεδομένα, ακόμη και εσωτερικά, δυσχεραίνει τη δημιουργία μοντέλων επόμενης γενιάς, προκαλώντας απογοήτευση μεταξύ των ερευνητών της. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ, από την πλευρά του, δεν έχασε την ευκαιρία να επωφεληθεί από αυτή την αβεβαιότητα, προσελκύοντας μηχανικούς από την Apple με πακέτα αμοιβών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
Σε αυτό το περιβάλλον, η τεχνητή νοημοσύνη προβάλλει ως το νέο Ελντοράντο της τεχνολογίας. Οι επενδύσεις ενδέχεται να πιέζουν προσωρινά τα περιθώρια κερδοφορίας, όπως παραδέχονται αναλυτές, αλλά η πίστη στην εκθετική άνοδο της παραγωγικότητας που θα φέρει η ευρεία εφαρμογή τους είναι τέτοια, που οι αγορές συνεχίζουν να επιβραβεύουν τους πρωτοπόρους. Όμως δεν λείπουν οι προειδοποιήσεις. Ορισμένοι θεωρούν ότι η σημερινή εκτίναξη των αποτιμήσεων θυμίζει περισσότερο φούσκα παρά συγκροτημένη στρατηγική ανάπτυξης.
Οι μεγάλοι παίκτες συνεχίζουν αμείωτα την πορεία τους προς έναν κόσμο όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελεί το κέντρο της τεχνολογικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η ερώτηση που παραμένει είναι αν η επανάσταση αυτή θα αποδώσει σε βάθος χρόνου τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που υπόσχεται, ή αν πρόκειται για έναν αγώνα υπερεπενδύσεων με απρόβλεπτες συνέπειες.
