Τα τελευταία στοιχεία που επεξεργάστηκε η ΚΕΟΣΟΕ δείχνουν μια άνευ προηγουμένου μεταβολή στο μείγμα της αγοράς κρασιού στην Ελλάδα. Το 2024, οι εισαγωγές ξεπέρασαν για πρώτη φορά τις εξαγωγές, με πάνω από 25.500 τόνους εισαγόμενου κρασιού. Η παλαιά εικόνα της ελληνικής αγοράς, που μέχρι πρότινος βασιζόταν κυρίως στην εγχώρια παραγωγή και εξαγωγή, έχει ανατραπεί δραματικά, καθώς το μείγμα των ξένων ποικιλιών πλημμυρίζει τα ράφια και τις κάβες των καταστημάτων.
Έκρηξη στις εισαγωγές: Τα στοιχεία μιλούν
Οι αυξήσεις στις εισαγωγές έχουν καταγραφεί σε εντυπωσιακούς αριθμούς:
- Ιταλία: Με πάνω από 10,5 εκατομμύρια κιλά, η Ιταλία διατηρεί τον αδιαμφισβήτητο κυρίαρχο ρόλο, διαμορφώνοντας το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.
- Ισπανία: Οι εισαγωγές ισπανικού κρασιού διπλασιάστηκαν, με αύξηση κατά 66,7% στην αξία, ενώ οι ποσότητες παρουσιάζουν ανάλογη άνοδο.
- Βουλγαρία: Η Βουλγαρία καταγράφει την εντυπωσιακότερη αύξηση, με τα εισαγόμενα κρασιά να εκτοξεύονται κατά 76,90%. Το προϊόν της ξεχωρίζει για την εξαιρετικά χαμηλή μέση τιμή, μόλις 0,42€/kg.
Αυτή η δυναμική ανάπτυξη των εισαγωγών επιβεβαιώνει τη στρατηγική αναπροσαρμογή της αγοράς, η οποία πλέον επικεντρώνεται σε προϊόντα με ανταγωνιστικές τιμές.
Κατακόρυφη πτώση τιμών: Δύο εμπόδια στη συναλλαγματική ισορροπία
Τα δεδομένα καταδεικνύουν επίσης σημαντικές μεταβολές στις τιμές του κρασιού:
- Μέση τιμή εισαγόμενου κρασιού στην Ε.Ε.: Μειώθηκε στα 2,7€/kg, δηλαδή κατά 33,36% σε σύγκριση με τις προηγούμενες περιόδους. Αυτή η πτώση δείχνει την είσοδο στο εμπόριο ολοένα και φθηνότερων ετικετών, κάτι που αναμένεται να προσελκύσει τον καταναλωτή με περιορισμένο προϋπολογισμό.
- Τιμές κρασιού από τρίτες χώρες: Αντίθετα, οι τιμές έχουν εκτοξευθεί στα 11,13€/kg, ενισχύοντας το δίπολο επιλογών του καταναλωτή ανάμεσα σε οικονομικές και πολυτελείς επιλογές.
Αυτές οι αντιθέσεις δημιουργούν ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, στο οποίο οι καταναλωτές επωφελούνται από την επιλογή, αλλά ταυτόχρονα οι εγχώριοι παραγωγοί τίθενται αντιμέτωποι με σοβαρές πιέσεις.
Επιπτώσεις στην ελληνική οινοπαραγωγή
Η μετατόπιση προς τις εισαγωγές ξένων κρασιών εγείρει σημαντικές ανησυχίες για την ελληνική οινοπαραγωγή. Οι μικρομεσαίοι παραγωγοί βρίσκονται πλέον σε έναν δύσκολο σταυροδρόμι:
- Ανταγωνισμός με φθηνότερες ετικέτες: Οι εγχώριες παραγωγές πιέζονται καθώς το φθηνό κρασί από την Ευρώπη κατακλύζει την αγορά, μειώνοντας τις δυνατότητες κερδοφορίας.
- Μεταβαλλόμενη καταναλωτική συμπεριφορά: Οι καταναλωτές στρέφονται είτε σε οικονομικές επιλογές είτε σε premium προϊόντα εισαγωγής από τρίτες χώρες, αφήνοντας τους παραδοσιακούς παραγωγούς σε αβέβαιο μέλλον.
Είναι πλέον αναγκαίο οι εμπειρογνώμονες του κλάδου να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους και να εστιάσουν στην ποιότητα και τη διαφοροποίηση, προκειμένου να διασφαλίσουν την επιβίωση της ελληνικής παραγωγής στο δύσκολο αυτό περιβάλλον.
Προοπτικές και προκλήσεις για το μέλλον
Ενώ οι εισαγωγές συνεχίζουν να αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς, οι προκλήσεις για την ελληνική αγορά παραμένουν πολλές:
- Αναδιαμόρφωση της αγοράς: Το μέλλον ίσως φέρει μια διαφοροποιημένη προσέγγιση, όπου τα ελληνικά κρασιά θα εστιάσουν στις premium κατηγορίες για να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά.
- Ανάγκη για επενδύσεις στην καινοτομία: Για να επανέλθει η εγχώρια παραγωγή σε μια πιο ανταγωνιστική θέση, απαιτούνται επενδύσεις στην ποιότητα, την καινοτομία και την προβολή σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο.
- Ρύθμιση της αγοράς: Ενδεχομένως, οι αρμόδιες αρχές και οι φορείς του κλάδου να αναλάβουν δράση για την ενίσχυση της ελληνικής παραγωγής μέσω πολιτικών στήριξης και προσαρμογής στα νέα δεδομένα της αγοράς.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα δίπολο στην αγορά, με τους καταναλωτές να εκδηλώνουν σαφή προτίμηση για το φθηνό και ποικίλο μείγμα των ξένων κρασιών, ενώ οι παραγωγοί παραμένουν σε αβέβαιο μέλλον.
Η ιστορική μετατόπιση στην αγορά του ελληνικού κρασιού, με τις εισαγωγές να ξεπερνούν για πρώτη φορά τις εξαγωγές, αποτελεί σημάδι αλλαγής που αναμένεται να επηρεάσει καθοριστικά την πορεία του κλάδου. Με την άνοδο των εισαγωγών από χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Βουλγαρία, η ελληνική οινοπαραγωγή καλείται να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις, είτε μέσω διαφοροποίησης είτε με στρατηγικές αναπροσαρμογής. Η επιτυχία ή αποτυχία της εξαρτάται από την ικανότητα των εγχώριων παραγωγών να προσαρμοστούν σε ένα δυναμικό και ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου η τιμολόγηση και η ποιότητα γίνονται πλέον τα κύρια εργαλεία επιβίωσης.
