Στην ελληνική αγορά εργασίας, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην επαγγελματική τους ανέλιξη. Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος την τελευταία δεκαετία, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην Ελλάδα παραμένει ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Alpha Bank, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στη χώρα μας διαμορφώνεται στο 59,8%, έναντι μέσου όρου 70,9% στην ΕΕ-27. Το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα είναι το τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη, μετά τη Ρουμανία και την Ιταλία. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Σουηδία, η Ισλανδία και η Φινλανδία, η ισότητα στην αγορά εργασίας είναι πολύ πιο προχωρημένη.
Οι βασικοί παράγοντες που κρατούν τις γυναίκες εκτός αγοράς εργασίας
Η χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας δεν είναι τυχαία. Υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά:
- Έλλειψη υποστηρικτικών δομών: Η περιορισμένη διαθεσιμότητα βρεφονηπιακών σταθμών και υπηρεσιών φροντίδας ηλικιωμένων καθιστά δύσκολη την ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογενειακών υποχρεώσεων. Το φαινόμενο αυτό επιδεινώνεται για τις μητέρες με περισσότερα παιδιά.
- Υψηλότερη ανεργία: Το ποσοστό ανεργίας των γυναικών στην Ελλάδα ανέρχεται στο 11,9%, ενώ των ανδρών είναι στο 7,6%. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ο μέσος όρος γυναικείας ανεργίας είναι 5,8%, γεγονός που καταδεικνύει την υστέρηση της Ελλάδας.
- Μισθολογικές ανισότητες: Οι γυναίκες συνεχίζουν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια εργασία. Το χάσμα στις αποδοχές τους φτάνει το 63,8%, γεγονός που αποθαρρύνει τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας.
- Περιορισμένη πρόσβαση σε θέσεις ευθύνης: Το ποσοστό των γυναικών σε διοικητικές θέσεις στην Ελλάδα παραμένει χαμηλό (45,6%), μειώνοντας τις προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξης.
Η Ελλάδα στη διεθνή κατάταξη της ισότητας των φύλων
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (Global Gender Gap Report 2024), η Ελλάδα κατατάσσεται στην 73η θέση μεταξύ 146 χωρών όσον αφορά την ισότητα των φύλων. Αν και η χώρα μας έχει σημειώσει βελτίωση κατά 20 θέσεις σε σχέση με το 2023, παραμένει πίσω από πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Στους επιμέρους δείκτες, η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο στην εκπαίδευση και τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική, αλλά συνεχίζει να υστερεί στην οικονομική συμμετοχή. Ένα θετικό στοιχείο είναι ότι στην κατηγορία «επαγγελματίες και τεχνικό προσωπικό», η Ελλάδα έχει σκορ 100%, αντανακλώντας την υψηλή αναλογία γυναικών σε συγκεκριμένους τομείς εργασίας.
Μέτρα για την ενίσχυση της γυναικείας απασχόλησης
Η αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την οικονομική ανάπτυξη όσο και για την κοινωνική ισότητα. Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2025 περιλαμβάνει μέτρα που στοχεύουν στη διευκόλυνση της πρόσβασης των γυναικών στην εργασία, όπως:
- Ενίσχυση των βρεφονηπιακών σταθμών μέσω προγραμμάτων «voucher» και δημιουργία περισσότερων θέσεων φιλοξενίας παιδιών.
- Υποστηρικτικά μέτρα για τρίτεκνες οικογένειες, όπως η αύξηση της ποσόστωσης στις προσλήψεις του δημοσίου τομέα.
- Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των μισθολογικών ανισοτήτων και τη βελτίωση της πρόσβασης σε θέσεις ευθύνης.
Το μέλλον της γυναικείας εργασίας στην Ελλάδα
Η μείωση του χάσματος απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί στρατηγικό στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα, αν και έχει σημειώσει πρόοδο, εξακολουθεί να υπολείπεται σε βασικούς δείκτες.
Η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι κρίσιμη για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, ιδιαίτερα ενόψει των δημογραφικών προκλήσεων και των ελλείψεων εργατικού δυναμικού σε τομείς όπως ο τουρισμός.
Η επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστική. Εάν η Ελλάδα καταφέρει να αντιμετωπίσει τις ανισότητες και να παρέχει τις απαραίτητες δομές στήριξης, τότε το ποσοστό γυναικείας απασχόλησης θα μπορούσε να συγκλίνει με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής.
