Τουλάχιστον εντυπωσιακή κρίνεται η παρουσία ξένων επενδυτών στην ελληνική κτηματαγορά, παρά το ότι εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια κόπωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι ξένες επενδύσεις σε ακίνητα έφτασαν τα 2,750 δισ ευρώ το 2024, έναντι 2,133 δισ ευρώ το 2023, 1,975 δισ ευρώ το 2022 και 1,176 δισ ευρώ.
Αναζητώντας κανείς την… εθνικότητα των επενδυτών, βρίσκει ότι τα μεγαλύτερα «μερίδια» έχουν οι αγοραστές από:
- Χονγκ Κονγκ (Κίνα): 338 εκ ευρώ
- Κύπρο: 319 εκ ευρώ
- Τουρκία: 293 εκ ευρώ
- Ελβετία: 238 εκ ευρώ
- Γερμανία: 162 εκ ευρώ
- ΗΠΑ: 131 εκ ευρώ
- Ισραήλ: 129 εκ ευρώ
- Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα: 97 εκ ευρώ
- Σιγκαπούρη: 87 εκ ευρώ
- Ηνωμένο Βασίλειο: 70 εκ ευρώ
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν, πάντως, ότι η ροή ξένων κεφαλαίων στην εγχώρια κτηματαγορά έχει «φρενάρει». Ειδικότερα, στο πρώτο τρίμηνο, οι ξένες επενδύσεις σε ακίνητα έφτασαν τα 356,8 εκ ευρώ, που είναι και η χαμηλότερη «επίδοση» α’ 3μήνου μετά το 2021.
Προφανώς έπαιξε τον ρόλο της η γενικότερη αβεβαιότητα που σκίασε τις οικονομίες τους πρώτους μήνες του 2025 (ένταση γεωπολιτικών κινδύνων, απειλή εμπορικού πολέμου), ωστόσο παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι συνέβαλε αρνητικά το «μούδιασμα» που προκάλεσε η απόφαση του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο τετράμηνο οι νέες οικοδομικές άδειες ήταν 26,4% λιγότερες από πέρσι. Όσο για την αυστηροποίηση των όρων της Golden Visa, δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί καθοριστικός παράγοντας, καθώς η διαφορά τιμών μεταξύ της ελληνικής κτηματαγοράς κι άλλων αγορών της Ν. Ευρώπης, θεωρείται ότι απορροφά τους κραδασμούς.
Το όφελος για την οικονομία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ανάλυση της Elxis για το συνολικό όφελος που συνεπάγεται η αγορά μιας εξοχικής κατοικίας από ξένο αγοραστή. Ειδικότερα, η πώληση ενός μόνο νεόδμητου εξοχικού σπιτιού σε ξένους αγοραστές μπορεί να αποφέρει συνολικό όφελος άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ (1,09 εκατομμύρια ευρώ) στην ελληνική οικονομία σε διάστημα 10 ετών. Το ποσό αυτό υπολογίζεται με βάση τόσο την αρχική τιμή αγοράς και τα συναφή έξοδα (440.040 ευρώ), όσο και τις καταναλωτικές δαπάνες και τα έξοδα συντήρησης (651.500 ευρώ)
που αναμένεται να επιβαρύνουν έναν ξένο ιδιοκτήτη σε διάστημα δέκα ετών.
Για τον υπολογισμό αυτό, η εταιρεία – που ειδικεύεται στην πώληση εξοχικών κατοικιών σε ξένους αγοραστές – έλαβε υπόψη μια βίλα 120 τ.μ. με πισίνα και κήπο 500 τ.μ. «Πρόκειται για ένα τυπικό ακίνητο που αγοράζουν οι πελάτες μας, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από τη Δυτική Ευρώπη και χώρες όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία», λέει ο κ. Γιώργος Γαβριηλίδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Elxis. Ένα τέτοιο ακίνητο κοστίζει σήμερα 400.000 ευρώ. Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτου ανέρχεται σε 12.360 ευρώ, ενώ τα έξοδα κτηματολογίου και συμβολαιογράφου προσθέτουν άλλα 8.800 ευρώ στις δαπάνες του αγοραστή. Η αμοιβή του δικηγόρου είναι 4.000 ευρώ και η προμήθεια του μεσίτη (3%) εκτιμάται σε 14.880 ευρώ. Επομένως, το συνολικό κόστος —και η άμεση οικονομική εισροή από την αγορά του ακινήτου— ανέρχεται σε 440.040 ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Γαβριηλίδη, «τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι ξένοι αγοραστές ενοικιάζουν τα ακίνητά τους, εκτός από τη χρήση τους για δική τους ευχαρίστηση και διακοπές. Η συνολική χρήση εκτιμάται σε περίπου επτά μήνες το χρόνο, με περιόδους ενοικίασης που καλύπτουν περίπου 12 εβδομάδες ετησίως, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες». Υπό αυτές τις συνθήκες, οι δαπάνες διαμονής των επισκεπτών εκτιμάται σε 29.400 ευρώ, ενώ οι προσωπικές δαπάνες του ιδιοκτήτη (κατανάλωση, αναψυχή) προσθέτουν άλλα
21.250 ευρώ. Τα έξοδα συντήρησης (τεχνικοί, πισίνα, κήπος) ανέρχονται σε 10.000 ευρώ ετησίως, συν 4.500 ευρώ ετησίως για τη διαχείριση της ιδιοκτησίας (ενοικιάσεις κ.λπ.) από επαγγελματία. Έτσι, η χρήση, η συντήρηση και η ενοικίαση δημιουργούν πρόσθετες εισροές στην τοπική οικονομία, συνολικού ύψους 65.150 ευρώ ετησίως, ή πάνω από 650.000 ευρώ σε διάστημα 10 ετών.
Ως εκ τούτου, το τοπικό οικονομικό αποτύπωμα από τη χρήση ενός μεμονωμένου εξοχικού ακινήτου σε περιοχές όπως η Κρήτη, η Ρόδος και η Πελοπόννησος, ή ακόμα και σε λιγότερο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό. «Ένα εξοχικό σπίτι έχει σημαντικό αντίκτυπο, ξεκινώντας από την κατασκευή του και συνεχίζοντας με τη χρήση του στο πέρασμα του χρόνου. Δεκάδες επαγγέλματα και δραστηριότητες επωφελούνται άμεσα και έμμεσα, πέρα από τα φορολογικά έσοδα και άλλα κρατικά έσοδα», λέει ο κ.Γαβριηλίδης. Σύμφωνα με την ανάλυση της Elxis, οι επαγγελματίες που επωφελούνται περιλαμβάνουν κατασκευαστές, εργολάβους, τεχνικούς, εστιάτορες, παραγωγούς, λιανοπωλητές, προμηθευτές καυσίμων, συντηρητές, διαχειριστές, καθαριστές, εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων,
ξεναγούς, διοργανωτές δραστηριοτήτων, καθώς και όσους ασχολούνται με συναλλαγές ακινήτων — δικηγόρους, συμβολαιογράφους και μηχανικούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι τοπικές Αρχές μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να τονώσουν την περιφερειακή οικονομία. «Η συνεργασία με επενδυτές και επαγγελματίες, η υποστήριξη μέσω αναβαθμίσεων υποδομών, όπως δρόμοι, δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης, η προώθηση περιοχών εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων και η διευκόλυνση των αδειών και των διαδικασιών είναι μερικές από τις πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να αναλάβουν οι τοπικές αρχές για να ωφελήσουν ένα σημαντικό μέρος της οικονομίας τους», καταλήγει ο κ. Γαβριηλίδης.
