Η ελληνική οικονομία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, ωστόσο, η απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) απαιτεί επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων και αποτελεσματική υλοποίηση των επενδύσεων. Με 18 μήνες να απομένουν έως τη λήξη του RRF, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί ότι δεν θα υπάρξει παράταση, καθιστώντας την περίοδο αυτή καθοριστική για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Χωρίς παράταση το RRF: Η Ελλάδα στο όριο του χρονοδιαγράμματος
Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) αποτέλεσε μια ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα, με διαθέσιμα κεφάλαια ύψους 35,95 δισ. ευρώ. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και των επενδυτικών έργων εντείνουν την πίεση, καθώς η χώρα έχει πλέον περιορισμένο χρονικό περιθώριο να απορροφήσει τους εναπομείναντες πόρους.
Ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων της Κομισιόν, Ντέκλαν Κοστέλο, δήλωσε από την Αθήνα ότι το χρονοδιάγραμμα του RRF είναι «σκληρό και άκαμπτο», ξεκαθαρίζοντας πως η προθεσμία του 2026 δεν πρόκειται να μετατεθεί.
Η επιτυχία της Ελλάδας στην απορρόφηση των κονδυλίων θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα υλοποίησης των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων. Ήδη έχουν εκταμιευθεί 18,21 δισ. ευρώ, αλλά απομένουν ακόμα σημαντικοί πόροι που πρέπει να αξιοποιηθούν.
Τρία βασικά μέτωπα για την οικονομική σύγκλιση με την Ε.Ε.
Ο κ. Κοστέλο τόνισε ότι, παρά τη θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας, το χάσμα με τις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. παραμένει αισθητό. Η σύγκλιση προϋποθέτει πρόοδο σε τρεις κρίσιμους τομείς:
- Αύξηση της παραγωγικότητας – Η ελληνική παραγωγικότητα παραμένει στο 60% του μέσου όρου της Ε.Ε., απαιτώντας μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα.
- Ενίσχυση των επενδύσεων – Παρά την ανοδική τάση από το 2018, η Ελλάδα υστερεί σε παραγωγικές επενδύσεις.
- Διεύρυνση της αγοράς εργασίας – Η αύξηση της συμμετοχής των νέων και των γυναικών είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη.
Τα παραπάνω θα κρίνουν αν η ελληνική οικονομία μπορεί να κεφαλαιοποιήσει τη δυναμική της και να προσεγγίσει τις ισχυρότερες οικονομίες της Ε.Ε.
Το «στοίχημα» των μεταρρυθμίσεων και η πίεση των Βρυξελλών
Η Κομισιόν έχει θέσει ως προϋπόθεση για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων την επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων σε κομβικούς τομείς, όπως:
- Ψηφιακός μετασχηματισμός – Βελτίωση της δημόσιας διοίκησης και διεύρυνση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
- Δικαιοσύνη – Επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών για την ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου.
- Φορολογικό σύστημα – Μείωση της φοροδιαφυγής και βελτίωση των ελεγκτικών μηχανισμών.
- Ενέργεια & πράσινη μετάβαση – Επενδύσεις στις ΑΠΕ και δίκτυα μεταφοράς ενέργειας.
Η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων θα καθορίσει όχι μόνο την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων αλλά και τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της οικονομίας.
Το ελληνικό σχέδιο και η «μάχη» με τον χρόνο
Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει 76 μεταρρυθμίσεις και 105 επενδύσεις. Ωστόσο, η πρόοδος είναι ακόμη περιορισμένη:
- Από τα 371 ορόσημα που απαιτούνται, μόνο 131 έχουν ολοκληρωθεί, αφήνοντας 240 ακόμη σε εκκρεμότητα.
- Η Ελλάδα πρέπει να εκταμιεύσει περίπου 18 δισ. ευρώ στους επόμενους 18 μήνες, γεγονός που απαιτεί απόλυτο συντονισμό.
Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να καταθέσει προτάσεις για αναθεώρηση του σχεδίου έως τον Απρίλιο του 2025, ωστόσο, η τελική επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητα υλοποίησης.
Η σημασία των επόμενων 18 μηνών για την ελληνική οικονομία
Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί σε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, με στόχο να αξιοποιήσει στο μέγιστο τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος ανέφερε πως το επενδυτικό πλάνο αγγίζει τα 100 δισ. ευρώ, ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης υπογράμμισε τη σημασία της γρήγορης απορρόφησης των διαθέσιμων κεφαλαίων.
Ωστόσο, ο χρόνος πιέζει. Οι επόμενοι 18 μήνες είναι καθοριστικοί για την οικονομία, καθώς το παράθυρο ευκαιρίας του RRF κλείνει. Αν η χώρα δεν προχωρήσει με αποφασιστικότητα, κινδυνεύει να χάσει σημαντικά κεφάλαια και να επιβραδύνει την αναπτυξιακή της πορεία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει σαφές μήνυμα: Οι καθυστερήσεις δεν συγχωρούνται. Το RRF κλείνει το 2026 – και δεν θα υπάρξει δεύτερη ευκαιρία.
