Από την άλλη πλευρά, μικρή μερίδα καταναλωτών στην Ελλάδα, είναι διατεθειμένη να πληρώσει περισσότερα για ένα προϊόν, η παραγωγή του οποίου δεν επιβαρύνει το περιβάλλον παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι αναγνωρίζουν τη σημασία που έχουν τέτοιου είδους κινήσεις από πλευράς των επιχειρήσεων. Πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) έδειξε ότι μόλις το 17% των καταναλωτών, είναι πρόθυμο να πληρώσει περισσότερα χρήματα για προϊόντα των οποίων η παραγωγή δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Και μάλιστα παρά το γεγονός ότι 2 στους 3 Έλληνες καταναλωτές αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, ποσοστό 37% ανέφερε ότι ανάμεσα σε δύο ίδια προϊόντα από τα οποία το ένα δεν επιβαρύνει το περιβάλλον θα επέλεγαν πάντα το φθηνότερο.
Σύμφωνα με τον ΙΕΛΚΑ τα παραπάνω στοιχεία υπογραμμίζουν τόσο ένα κενό ανάμεσα στη δηλωμένη περιβαλλοντική στάση και στην πραγματική καταναλωτική συμπεριφορά, όσο και την επιβαρυμένη οικονομική κατάσταση του καταναλωτικού κοινού. Επιπροσθέτως, αποτυπώνεται ένα ευδιάκριτο έλλειμα στην περιβαλλοντική συνείδηση σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού, κάτι που ενδεχομένως να επηρεάσει μελλοντικές στρατηγικές και πρακτικές προστασίας του περιβάλλοντος.
Εντελώς διαφορετική η προσέγγιση των καταναλωτών στο διεθνές περιβάλλον
Εκ διαμέτρου αντίθετη ωστόσο είναι η εικόνα σε διεθνή βάση σε σχέση με την Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνα της Nielsen, το 66% των παγκόσμιων καταναλωτών είναι πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα για βιώσιμα προϊόντα, ποσοστό που αυξάνεται στο 73% μεταξύ των Millennials.
Η αυξανόμενη σημασία των βιώσιμων τροφίμων και των συνειδητών καταναλωτών αναδιαμορφώνει ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, από τον τρόπο καλλιέργειας των τροφίμων έως τον τρόπο πώλησης και κατανάλωσής τους. Οι συνειδητοί καταναλωτές, οι οποίοι λαμβάνουν ενεργά υπόψη τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των διατροφικών τους επιλογών, οδηγούν αυτή την αλλαγή. Η ζήτηση για βιώσιμα τρόφιμα ωθεί τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν, να υιοθετήσουν φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, να βελτιώσουν τη διαφάνεια και να υιοθετήσουν καινοτόμες τεχνολογίες.
Από τη βιώσιμη προμήθεια τροφίμων έως την ελαχιστοποίηση της σπατάλης τροφίμων και τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην παραγωγή τροφίμων, η βιομηχανία μετασχηματίζεται για να ανταποκριθεί σε αυτές τις νέες προσδοκίες των καταναλωτών.
Τι είναι τα βιώσιμα τρόφιμα
Τα βιώσιμα τρόφιμα αναφέρονται ως τα τρόφιμα που παράγονται, επεξεργάζονται, διανέμονται και καταναλώνονται με τρόπους που προστατεύουν το περιβάλλον, υποστηρίζουν τις τοπικές οικονομίες και διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη επισιτιστική ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μείωση των αποβλήτων, διατήρηση των φυσικών πόρων όπως το νερό και το έδαφος, και προώθηση ηθικών εργασιακών πρακτικών σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού.
Περιλαμβάνει επίσης την τοπική προμήθεια τροφίμων όταν είναι δυνατόν, την επιλογή εποχιακών συστατικών και την ιεράρχηση της καλής διαβίωσης των ζώων και της βιοποικιλότητας.
Οι συνειδητοποιημένοι καταναλωτές επιδιώκουν να ευθυγραμμίσουν τις αγοραστικές τους αποφάσεις με τις ηθικές τους αξίες. Αυτοί οι καταναλωτές είναι πιο ενημερωμένοι, κοινωνικά υπεύθυνοι και ανησυχούν βαθιά για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των διατροφικών τους επιλογών.
Καθώς γίνονται η κυρίαρχη δημογραφική ομάδα στην αγορά, οι επιχειρήσεις θα υποχρεώνονται όλο και περισσότερο να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, για να ανταποκριθούν στις προτιμήσεις τους.
Οι εταιρείες που εφαρμόζουν πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος
Ανάμεσα στα παραδείγματα εταιρειών από τον κλάδο τροφίμων και ποτών που έχουν προχωρήσει σε πρωτοβουλίες αυτής της μορφής στην Ελλάδα, συγκαταλέγεται η Αθηναϊκή Ζυθοποιία με το πρόγραμμα «Νερό για το Αύριο», Ζυθοποιίας που προωθεί στην πράξη τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από την ανάδειξη λύσεων για την ορθότερη διαχείριση των υδατικών πόρων στην Ελλάδα.
Στην ίδια κατεύθυνση, η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει θέσει ως προτεραιότητα τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τη βιώσιμη λειτουργία. Η δέσμευση της ΑΒ Βασιλόπουλος αφορά στη μείωση των εκπομπών αερίων του άνθρακα κατά 37% στο σύνολο της εφοδιαστικής της αλυσίδας έως το 2030, αλλά και το να έχει καταφέρει μηδενικό αποτύπωμα μέχρι το 2050, αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Science Based Target (SBTi).
Μία ακόμα περίπτωση στον τομέα των τροφίμων αποτελεί η Θερμοκήπια Θράκης, η εταιρεία συμφερόντων του ομίλου Πλαστικά Θράκης, με έδρα το Νέο Εράσμειο της Ξάνθης. Η συγκεκριμένη εταιρεία συνεργάζεται από το 2020 με το ίδρυμα «Μπορούμε», στηρίζοντας επισιτιστικά κοινωφελείς φορείς σε όλη την Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας έχει θέσει ως στόχο να μην πηγαίνει χαμένος κανένα ωφέλιμο προϊόν από τα λαχανικά που παράγει.
