Σε πλήρη αναμόρφωση του ισχύοντος εθνικού τελωνειακού κώδικα, που πλέον αριθμεί 23 χρόνια ζωής, προχωρά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και το σχετικό νομοσχέδιο θα αναρτηθεί άμεσα προς διαβούλευση. Χαρακτηριστικά των αλλαγών που επέρχονται είναι, μεταξύ άλλων, η πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών, με στόχο κυρίως την πάταξη του λαθρεμπορίου (π.χ. σε πρατήρια καυσίμων, καπνικά προϊόντα) και το κλείσιμο των «παραθύρων» από τα οποία προκαλείται σημαντική μείωση των δημοσίων εσόδων, καθώς και τα νέα πολύ αυστηρά πρόστιμα που μπορεί να ανέρχονται ακόμη και σε 180.000 ευρώ.
Σημειώνεται ότι ένα από τα θέματα της ατζέντας του Eurogroup και του Ecofin, στις συνεδριάσεις των οποίων συμμετείχε στο Λουξεμβούργο στις 19 και 20 Ιουνίου ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης, αφορούσε στην Τελωνειακή Ένωση της ΕΕ. Στόχος της ευρωπαϊκής συζήτησης είναι η απλούστευση των τελωνειακών διαδικασιών για τις επιχειρήσεις και η διασφάλιση της ορθής είσπραξης δασμών και φόρων προς όφελος των εθνικών προϋπολογισμών και του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, σκοπός του σχεδίου νόμου είναι η διαφάνεια στη διεκπεραίωση των τελωνειακών διαδικασιών, η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου και η απλούστευση της επικοινωνίας των πολιτών με τις τελωνειακές αρχές μέσω της επικαιροποίησης και του εκσυγχρονισμού των διατάξεων.
Ειδικότερα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο νέος Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας εστιάζει στην καθολική ψηφιοποίηση της διαδικασίας, η οποία θα αποφέρει εξοικονόμηση κόστους και χρόνου, διαφάνεια, λογοδοσία και εύκολη ιχνηλασιμότητα.
- Χρήση ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογραφής του ελεγκτή και του ελεγχόμενου κατά τη διενέργεια του τελωνειακού ελέγχου.
- Ηλεκτρονική κοινοποίηση πράξεων επιβολής προστίμου.
- Επέκταση του Ενιαίου Κεντρικού Μητρώου καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών και σε όσους παράγουν, εισάγουν και διακινούν στην εσωτερική αγορά ηλεκτρονικά τσιγάρα ή ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα καπνού.
- Οι τελωνειακές αρχές μπορούν επίσης να έχουν πλέον πρόσβαση στα πληροφοριακά συστήματα των άλλων διωκτικών αρχών, κατόπιν σύναψης πρωτοκόλλων συνεργασίας με αυτές.
- Δυνατότητα διεύρυνσης ωραρίου λειτουργίας τελωνείων, κατόπιν ψηφιακής αίτησης, για τη διευκόλυνση του εμπορίου.
- Αυστηριοποίηση όλων των προστίμων.
- Εκσυγχρονισμός των κανόνων για την εισαγωγή οικοσκευής με ατέλεια λόγω μεταφοράς συνήθους κατοικίας από χώρες εντός και εκτός ΕΕ.
- Βελτίωση των κανόνων για τη χορήγηση απαλλαγής από το τέλος ταξινόμησης ΙΧ αυτοκινήτων σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, με βάση τις νέες προβλέψεις του οικογενειακού δικαίου σχετικά με διαζύγια και επιμέλεια.
- Συντόμευση προθεσμιών εκποίησης ή διάθεσης σε φορείς του δημοσίου (ΕΛ.ΑΣ., Ένοπλες Δυνάμεις) κατασχεμένων αυτοκινήτων και υλικών.
- Απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης αυτοκινήτων, φορτηγών και λεωφορείων με κυψέλες υδρογόνου μηδενικών ρύπων, προκειμένου να εξομοιωθούν με τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα.
Ενδεικτικά αναφέρονται τρεις από τις διατάξεις του νομοσχεδίου:
1. Ψηφιακό Σύστημα Παρακολούθησης Επαγγελματικών Οχημάτων και Εμπορευματοκιβωτίων
Συστήνεται στην ΑΑΔΕ Σύστημα Παρακολούθησης Επαγγελματικών Οχημάτων και Εμπορευματοκιβωτίων για την αναβάθμιση του τελωνειακού ελέγχου, με σύγχρονο εξοπλισμό όπως ακτινοσκόπηση, κάμερες A.L.P.R., κάρτες εισόδου-εξόδου και μπάρες διέλευσης. Εγκαθίσταται σε συνοριακά σημεία, οδικά δίκτυα και τελωνειακούς χώρους. Η πρόσβαση στα δεδομένα δίνεται στην αρμόδια Διεύθυνση της ΑΑΔΕ. Για την εγκατάσταση, ισχύει προθεσμία 15 ημερών, μετά την οποία τεκμαίρεται σιωπηρή συναίνεση, ενώ δεν απαιτείται άδεια για εργασίες μικρής κλίμακας.
2. Διευρυμένο ωράριο λειτουργίας των τελωνείων
Οι τελωνειακές αρχές λειτουργούν κατά τις εργάσιμες ημέρες, αλλά σε αερολιμένες, λιμάνια και σύνορα λειτουργούν 24/7. Επιτρέπεται, με αίτηση και δαπάνες του ενδιαφερόμενου, η εκτέλεση τελωνειακών εργασιών εκτός ωραρίου ή και εκτός του τελωνειακού καταστήματος.
3. Αύξηση προστίμων
Άρθρο 78 – Μέτρα δέουσας επιμέλειας για ενεργειακά προϊόντα:
- Αναλυτική κλιμάκωση προστίμων (π.χ. μη ενημέρωση ΑΑΔΕ: από 15.000 ευρώ → 45.000 ευρώ/πρατήριο).
- Εισαγωγή έννοιας υποτροπής με διπλασιασμό προστίμων και απαγόρευση διάθεσης καυσίμων σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης παράβασης.
Άρθρο 39 – Μη αποδοχή δηλωθείσας αξίας:
- Πρόστιμο 100% επί της διαφοράς των επιβαρύνσεων, με ελάχιστο τα 1.500 ευρώ ανά παραστατικό.
Άρθρο 213 – Παραβάσεις απεικόνισης οικονομικών συναλλαγών:
- Αυξάνονται τα πρόστιμα για παραβάσεις με απλογραφικά βιβλία (από 500 → 5.000 ευρώ) και με διπλογραφικά (από 1.000 → 10.000 ευρώ).
- Σε υποτροπή εφαρμόζεται το άρθρο 67 του ΚΦΔ με αυστηρότερες κυρώσεις.
