Η θέσπιση νέας νομοθεσίας για τα άτομα με αναπηρία αποτελεί βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, όπως δήλωσε η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας. Η νέα νομοθεσία θα αποσυνδέσει τα αναπηρικά επιδόματα από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) και θα περιλαμβάνει εκσυγχρονισμένες κοινωνικές υπηρεσίες και χρηματικές παροχές, ενισχύοντας ουσιαστικά τη στήριξη προς τα άτομα με αναπηρία.
Κοινωνικές παροχές κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο
Κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή, αναδείχθηκε ότι μόλις το 0,7% του ΑΕΠ της Κύπρου αφορά παροχές προς τα άτομα με αναπηρία, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται στο 2,2%. Η Κύπρος κατατάσσεται στην προτελευταία θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη για άμεσες θεσμικές αλλαγές.
Νέες υπηρεσίες και διευρυμένα δικαιώματα
Η νέα νομοθεσία θα ενσωματώνει υπηρεσίες όπως:
- Σύμβουλος υποστήριξης λήψης αποφάσεων
- Εκπαιδευτής και προσωπικός βοηθός εργασίας
- Επαγγελματίας εργασιακής ενσωμάτωσης
- Κοινωνικός συνοδός
- Διερμηνέας Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας
- Πρόγραμμα υποστηριζόμενης διαβίωσης
Παράλληλα, αίρονται περιορισμοί σχετικά με την επιλογή του φροντιστή ενός ατόμου με αναπηρία, δίνοντας τη δυνατότητα σε συγγενικά πρόσωπα να αναλάβουν αυτόν τον ρόλο.
Αποσύνδεση των επιδομάτων από το ΕΕΕ – Καμία απώλεια δικαιωμάτων
Ένα από τα βασικά σημεία της μεταρρύθμισης είναι η αποσύνδεση των αναπηρικών επιδομάτων από το ΕΕΕ, διασφαλίζοντας ότι κανένα άτομο με αναπηρία δεν θα χάνει την οικονομική του στήριξη λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων του νοικοκυριού του. Η πρόβλεψη αυτή έρχεται να διορθώσει χρόνιες στρεβλώσεις που άφηναν πολλούς δικαιούχους εκτός συστήματος κοινωνικής πρόνοιας.
Αντιδράσεις και προσδοκίες
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εργασίας, Ανδρέας Καυκαλιάς, τόνισε την ανάγκη η νέα νομοθεσία να είναι συμπεριληπτική και να διασφαλίζει ότι το κόστος της αναπηρίας δεν επιβαρύνει τα ίδια τα άτομα και τις οικογένειές τους, αλλά το κράτος.
Η Πρόεδρος της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ), Θέμιδα Ανθοπούλου, επεσήμανε ότι πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, ενώ σημαντικό ποσοστό ατόμων με αναπηρία ζει στο περιθώριο, χωρίς την απαραίτητη κρατική στήριξη.
Οι κοινοβουλευτικές ομάδες χαιρέτισαν την πρωτοβουλία, με τον Βουλευτή της ΕΔΕΚ, Ανδρέα Αποστόλου, να επισημαίνει ότι οι θέσεις που είχαν προταθεί από το κόμμα του το 2022 ενσωματώνονται πλέον στη νομοθεσία. Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, έκανε λόγο για ένα αναγκαίο και διαχρονικό αίτημα, ενώ ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, ανέφερε ότι το αναπηρικό κίνημα φαίνεται ικανοποιημένο από τις εξαγγελίες, ζητώντας παράλληλα ταχεία εφαρμογή των αλλαγών.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου επεσήμανε ότι, παρά τις θετικές εξελίξεις, η Κύπρος εξακολουθεί να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη σε σχέση με τη χρηματοδότηση κοινωνικών παροχών για τα άτομα με αναπηρία, γεγονός που καθιστά επιτακτική την άμεση υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.
Επιδόματα τέκνου και μονογονεϊκές οικογένειες
Στη συνεδρίαση συζητήθηκαν, επίσης, οι νέες ρυθμίσεις για τα επιδόματα τέκνου και τη στήριξη των μονογονεϊκών οικογενειών. Σύμφωνα με την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, το επίδομα τέκνου θα επεκταθεί, καλύπτοντας μεγαλύτερο φάσμα της μεσαίας τάξης.
Επιπλέον, το Υφυπουργείο προωθεί νομοσχέδιο για τον τερματισμό της πρακτικής που στερεί το επίδομα μονογονέα από όσους συζούν με νέο σύντροφο. Η διαβούλευση για το θέμα έχει ολοκληρωθεί και το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή.
Χρονοδιάγραμμα και επόμενα βήματα
Η νομοπαρασκευαστική διαδικασία βρίσκεται στο τελικό στάδιο, σε συνεργασία με την ΚΥΣΟΑ. Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ώστε να ληφθούν υπόψη οι απόψεις όλων των ενδιαφερομένων. Η Επιτροπή Εργασίας της Βουλής αναμένεται να επανεξετάσει την πρόοδο της νομοθεσίας εντός τριών μηνών.
Η μεταρρύθμιση αυτή, εφόσον υλοποιηθεί, αναμένεται να αλλάξει ριζικά το θεσμικό πλαίσιο για τα άτομα με αναπηρία στην Κύπρο, διασφαλίζοντας ίσα δικαιώματα και βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσής τους.
