Οι αυξανόμενες επενδύσεις σε ακίνητα, η ενίσχυση της ζήτησης για κατοικία – κυρίως από ξένους αγοραστές και ψηφιακούς νομάδες – καθώς και η επιτάχυνση έργων τουριστικού χαρακτήρα, συνέβαλαν στην ενίσχυση της συνολικής δραστηριότητας. Παράλληλα, προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ», αλλά και η συνεχής άνοδος της βραχυχρόνιας μίσθωσης, δημιούργησαν επιπλέον κίνητρα για ιδιωτικές κατασκευές και ανακαινίσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), κατά τη διάρκεια του 2024 εκδόθηκαν συνολικά 30.992 οικοδομικές άδειες, αριθμός αυξημένος κατά 14,9% σε σχέση με το 2023. Η συνολική επιφάνεια των οικοδομών ανήλθε σε 7.283.503 τετραγωνικά μέτρα, σημειώνοντας αύξηση 16,8%, ενώ ο συνολικός όγκος των κατασκευών ανήλθε σε 31.997.772 κυβικά μέτρα, αυξημένος κατά 9,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα αποτέλεσε το κύριο τμήμα της αύξησης, με αντίστοιχες θετικές μεταβολές: 14,9% στις άδειες, 16,5% στην επιφάνεια και 8,7% στον όγκο.
Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη αύξηση δραστηριότητας περιλάμβαναν τη Δυτική Μακεδονία, την Κρήτη και την Ανατολική Μακεδονία – Θράκη. Ενδεικτικά, μόνο τον Δεκέμβριο του 2024, η Δυτική Μακεδονία σημείωσε άνοδο 60% στον αριθμό αδειών, η Κρήτη 31,5% και η Ανατολική Μακεδονία 27,3%. Η αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα που καταγράφηκε στις περιοχές αυτές φαίνεται να συνδέεται με τη ζήτηση για παραθεριστική κατοικία, την ανάπτυξη τουριστικών επενδύσεων και την υλοποίηση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ανάλογα με την περιοχή και τα επενδυτικά σχέδια.
Παρόλα αυτά, η μετάβαση στο 2025 επιφύλασσε ανατροπές. Ήδη από τον Ιανουάριο, άρχισαν να διαφαίνονται ενδείξεις επιβράδυνσης της δραστηριότητας, με σημαντικές μειώσεις στις άδειες, την επιφάνεια και τον όγκο. Ειδικότερα, το πρώτο δίμηνο του 2025 (Ιανουάριος–Φεβρουάριος) καταγράφηκε μείωση 19,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 34,8% στη συνολική επιφάνεια και 25,7% στον όγκο των οικοδομών, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα ακολούθησε παρόμοια πορεία, με αρνητικά ποσοστά μεταβολής 20%, 35% και 25,8% αντίστοιχα.
Παράλληλα, η αύξηση του κόστους κατασκευής, κυρίως λόγω της ανόδου των τιμών στα οικοδομικά υλικά – όπως οι κονίες, το σίδερο και το έτοιμο σκυρόδεμα – έχει περιορίσει τη διάθεση για νέες επενδύσεις, ειδικά από μικρούς και μεσαίους ιδιώτες. Ο πληθωρισμός και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού επίσης ενίσχυσαν το αρνητικό κλίμα, ενώ οι προσδοκίες για νέα προγράμματα επιδότησης και οι ενδεχόμενες αλλαγές σε φορολογικά ή πολεοδομικά καθεστώτα διαμόρφωσαν ένα τοπίο αβεβαιότητας.
Παρά τις παραπάνω αρνητικές εξελίξεις, οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές για τον κατασκευαστικό κλάδο παραμένουν θετικές. Σύμφωνα με ανάλυση της ResearchAndMarkets, η ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία αναμένεται να καταγράψει αύξηση της τάξης του 2,3% σε πραγματικούς όρους μέσα στο 2025. Ακόμα πιο αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια, με εκτιμώμενο μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,4% για την περίοδο 2026-2029. Η αναμενόμενη αυτή ανάπτυξη βασίζεται σε σειρά παραγόντων, όπως η ενίσχυση των επενδύσεων σε υποδομές μεταφορών και ενέργειας, η συνέχιση μεγάλων τουριστικών έργων και η περαιτέρω ανάπτυξη του real estate με στόχο τη διεθνή ζήτηση.
Ενδεικτικό της δυναμικής του κλάδου είναι το γεγονός ότι τον Μάρτιο του 2025 εγκρίθηκαν από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων τρία μεγάλα τουριστικά projects, συνολικής αξίας 1,2 δισ. ευρώ. Αυτού του τύπου οι επενδύσεις, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ και την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, αναμένεται να αναθερμάνουν την οικοδομική δραστηριότητα στο δεύτερο εξάμηνο του 2025, με έμφαση τόσο σε ιδιωτικές όσο και σε δημόσιες κατασκευές.
Συμπερασματικά, το 2024 υπήρξε ένα έτος έντονης οικοδομικής άνθησης, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, με σημαντική συμβολή στην εγχώρια οικονομία. Παρότι το 2025 ξεκίνησε με πτωτικές τάσεις και αβεβαιότητα στην αγορά, υπάρχουν ισχυρές προϋποθέσεις για σταδιακή ανάκαμψη, εφόσον αντιμετωπιστούν έγκαιρα τα θεσμικά και διοικητικά εμπόδια που έχουν ανακύψει. Η εξέλιξη της ζήτησης, η σταθερότητα του κανονιστικού περιβάλλοντος και η συνέχιση των επενδύσεων θα καθορίσουν τη διατήρηση της δυναμικής στον κατασκευαστικό τομέα.
