Ο ευρωπαϊκός Νότος, με προεξάρχουσα την Ελλάδα, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της ανάπτυξης της απασχόλησης, σύμφωνα με την τελευταία ανάλυση της ING. Η εικόνα αυτή συνιστά μια σημαντική ανατροπή σε σχέση με την τελευταία δεκαετία, όταν χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία αντιμετώπιζαν οξύτατα προβλήματα στην αγορά εργασίας.
Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου κατέγραψαν σημαντική μείωση της ανεργίας, η οποία κυμάνθηκε από 0,8 έως και 2,6 ποσοστιαίες μονάδες. Αντίθετα, σε κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Ολλανδία, καταγράφηκε αύξηση της ανεργίας. Στην Ελλάδα, η βελτίωση της απασχόλησης προήλθε τόσο από τον ιδιωτικό τομέα —με ενίσχυση του λιανεμπορίου, των υπηρεσιών και των κατασκευών— όσο και από τον δημόσιο τομέα.
Ένας υγιής συνδυασμός
Η ING υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα και η Ισπανία παρουσιάζουν έναν ιδιαίτερα «υγιή συνδυασμό» ανάπτυξης, καθώς η αύξηση της απασχόλησης συνοδεύεται και από βελτίωση της παραγωγικότητας. Το γεγονός αυτό στηρίζει περαιτέρω την εγχώρια ζήτηση και δημιουργεί πιο σταθερές προοπτικές για την οικονομία.
Αντίθετα, στις χώρες του Βορρά παρατηρείται μείωση των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και μεγαλύτερη εξάρτηση από το Δημόσιο για τη διατήρηση της απασχόλησης.
Η ING αποδίδει την ανάκαμψη του Νότου σε μια σειρά παραγόντων:
- Στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης (NextGenEU), που κατευθύνονται σε υποδομές, ψηφιακό μετασχηματισμό και πράσινη μετάβαση.
- Στην ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού μετά την πανδημία, που έφερε έσοδα και αύξησε τις θέσεις εργασίας.
- Στη διάρθρωση των οικονομιών του Νότου, που βασίζονται περισσότερο στις υπηρεσίες και λιγότερο στη βιομηχανία.
- Στο γεγονός ότι η αυτοματοποίηση και οι νέες τεχνολογίες φαίνεται να έχουν επηρεάσει περισσότερο τις αγορές εργασίας του Βορρά.
Οφέλη για την Ευρωζώνη
Η σύγκλιση που παρατηρείται ανάμεσα σε Βορρά και Νότο συμβάλλει στην επίλυση ενός χρόνιου προβλήματος για την Ευρωζώνη, δηλαδή της δυσκολίας άσκησης κοινής νομισματικής πολιτικής σε χώρες με διαφορετικά μεγέθη και τάσεις.
Πλέον, η οικονομική ενίσχυση του Νότου περιορίζει τις πιέσεις στις αγορές ομολόγων και μειώνει τα spreads, ενισχύοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Το επόμενο στοίχημα
Παρά τη θετική εικόνα, η ING σημειώνει ότι παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο αυτή η νέα δυναμική θα έχει διάρκεια. Η συνέχιση της ανόδου της παραγωγικότητας, η αύξηση των επενδύσεων στην καινοτομία και την κατάρτιση, καθώς και οι μελλοντικές αποφάσεις της ΕΚΤ για τη νομισματική πολιτική θα κρίνουν την πορεία της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού Νότου τα επόμενα χρόνια.
Η τρέχουσα ανάκαμψη αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή να θωρακίσουν την ανάπτυξή τους σε πιο στέρεες βάσεις, επιδιώκοντας όχι μόνο βραχυπρόθεσμα οφέλη αλλά και μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα.
