Ποιο είναι το ενεργειακό αποτύπωμα της ελληνικής φιλοξενίας; Πόσο νερό καταναλώνεται καθημερινά στις πισίνες και τις κουζίνες των ξενοδοχείων; Και πόσα από αυτά έχουν πραγματικά θέσει στόχους για μείωση των εκπομπών τους;
Η ετήσια έρευνα βιωσιμότητας ESG 2024 του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), που πραγματοποιήθηκε για το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, επιχειρεί για ακόμα μία φορά να χαρτογραφήσει την «πράσινη» μετάβαση των ελληνικών ξενοδοχείων.
Με δείγμα 896 μονάδων από το σύνολο των 10.000 και με επιστημονική μεθοδολογία που περιλαμβάνει τριπλή σταθμισμένη δειγματοληψία, η φετινή έρευνα παρουσιάζει μια εικόνα περίπλοκη, αλλά ελπιδοφόρα.
Ο ρόλος της ενέργειας
Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί ίσως το πιο ορατό πεδίο δράσης. Περισσότερο από 95% των ξενοδοχείων διαθέτει LED φωτισμό χαμηλής κατανάλωσης, ενώ ένα εντυπωσιακό 74,1% έχει επενδύσει σε συστήματα A/C υψηλής ενεργειακής κλάσης.
Το 2024, το 56,3% των ξενοδοχείων χρησιμοποιεί παγίδες στα παράθυρα για τον περιορισμό απωλειών ενέργειας μέσω του κλιματισμού, ενώ το 73,3% κάνει χρήση καρτών για την ενεργοποίηση της παροχής ρεύματος. Είναι σημαντικό πως ξεχωριστή κατηγορία, οι λεγόμενοι “Energy Profs” (8%), εφαρμόζουν προηγμένα εργαλεία ενεργειακής διαχείρισης – κυρίως σε μονάδες 4 και 5 αστέρων.
Νερό: Η αόρατη κατανάλωση
Στο μέτωπο της διαχείρισης νερού, τα νούμερα είναι λιγότερο εντυπωσιακά αλλά σημαντικά. Το 60% των ξενοδοχείων έχει θέσει στόχους μείωσης της κατανάλωσης, με το 44,4% να εφαρμόζει αισθητήρες ροής και το 53% να ενθαρρύνει την επαναχρησιμοποίηση πετσετών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μόλις το 5,9% των μονάδων με πισίνα χρησιμοποιεί θαλασσινό νερό, μια πρακτική που συνδυάζει περιβαλλοντική και οικονομική αποδοτικότητα.
Απόβλητα και το τέλος της σπατάλης
Η εικόνα εδώ είναι ανάμεικτη. Από τη μία, ένα στα δύο ξενοδοχεία ανακυκλώνει πλαστικό και χαρτί. Από την άλλη, λιγότερα από 8% έχουν υιοθετήσει κάποια τεχνολογία παρακολούθησης food waste.
Ωστόσο, η κατηγοριοποίηση των ξενοδοχείων σε “WM Experts”, “Minimalists” και “High Tech Recyclers” δίνει μια σαφή εικόνα των διαφορετικών προσεγγίσεων στη διαχείριση απορριμμάτων. Η ύπαρξη οικογενειακών μονάδων, με περιορισμένους πόρους αλλά υψηλή οικολογική συνείδηση, αποτυπώνεται και φέτος έντονα.
Επενδύσεις με νόημα
Πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ επενδύθηκαν από ελληνικά ξενοδοχεία το 2024 – εκ των οποίων τα 200 εκατ. αφορούν δράσεις βιωσιμότητας. Αν και το νούμερο δείχνει ισχυρό, το ρίσκο είναι εμφανές: χωρίς στρατηγική στήριξη από την πολιτεία, πολλές μονάδες θα αδυνατούν να ενσωματώσουν τεχνολογικά απαιτητικές λύσεις.
Στον αντίποδα, η εγκατάσταση σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων αυξήθηκε ραγδαία – ιδίως σε ξενοδοχεία 5 αστέρων (από 21% το 2020, στο 65,3% το 2024). Ένα σαφές σημάδι πως η περιβαλλοντική συνείδηση συνδέεται πια με το brand experience.
Τελικά, η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο τεχνολογία – είναι και αφήγημα. Περίπου το 43% των ξενοδοχείων υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης των πελατών, ενώ το 45,9% εκπαιδεύει προσωπικό σε θέματα διαχείρισης ενέργειας και νερού.
Το θετικό είναι πως όλο και περισσότερα ξενοδοχεία αναγνωρίζουν τη σημασία της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (CSR): σχεδόν 57% των 5άστερων μονάδων δηλώνουν ότι συμμετέχουν σε δράσεις με θετικό περιβαλλοντικό ή κοινωνικό αποτύπωμα.
Η πρόκληση για το 2025
Όπως επισημαίνεται στο συμπέρασμα της έρευνας, το τοπίο είναι ενθαρρυντικό αλλά ανομοιογενές. Η ESG 2025 αναμένεται να συνεχίσει το έργο χαρτογράφησης, με στόχο την αξιολόγηση προόδου και την εδραίωση καλών πρακτικών.
Ο μεγάλος στόχος για το ΞΕΕ και το ΙΤΕΠ δεν είναι άλλος από την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας ως οργανική πρακτική, και όχι απλή πιστοποίηση. Η βιώσιμη φιλοξενία δεν είναι πλέον προνόμιο αλλά προϋπόθεση.
