Στην ευρωπαϊκή ατζέντα για το real estate, τα κτίρια χωρίς περιβαλλοντικό αποτύπωμα δεν έχουν πια θέση. Το «πράσινο» δεν είναι τάση — είναι προϋπόθεση. Το γεγονός ότι οι πολυεθνικές που δεν κλείνουν ούτε ραντεβού σε κτίριο χωρίς LEED πιστοποίηση, σταμάτησε να αποτελεί αστικό μύθο.
Η εικόνα που σκιαγραφεί η Cushman & Wakefield είναι ενδεικτική των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή αγορά γραφείων: πάνω από 170 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα κτιρίων που κατασκευάστηκαν πριν δύο δεκαετίες απειλούνται με απαξίωση, εφόσον δεν υποστούν ουσιαστική ενεργειακή ή λειτουργική αναβάθμιση. Η έκθεση RETHINKING European Offices 2030 επισημαίνει ότι περίπου το 70% του υπάρχοντος αποθέματος γραφειακών χώρων στην Ευρώπη ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Στην Ελλάδα, το κέντρο της Αθήνας συγκαταλέγεται στις πιο ευάλωτες περιοχές, κυρίως λόγω της παλαιότητας των ακινήτων και του σύνθετου καθεστώτος πολυϊδιοκτησίας, που αποτελεί τροχοπέδη σε οποιαδήποτε προσπάθεια ολικής ανακαίνισης. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζει και το κέντρο του Πειραιά, με εξίσου γερασμένο οικοδομικό απόθεμα.
Σύμφωνα με τη Νίκη Σύμπουρα, επικεφαλής της Cushman & Wakefield Proprius στην Ελλάδα, στην Αθήνα αναμένεται έως το 2027 να προστεθούν περίπου 245.000 τ.μ. νέων γραφειακών χώρων, με την πλειοψηφία αυτών να διαθέτει πιστοποιήσεις βιωσιμότητας. Από αυτά, ήδη έχουν προπωληθεί ή προμισθωθεί 120.000 τ.μ., θέτοντας σε απευθείας ανταγωνισμό τα παλαιότερα κτίρια, τα οποία δυσκολεύονται πλέον να προσελκύσουν ενοικιαστές. Παράλληλα, τα σύγχρονα, περιβαλλοντικά πιστοποιημένα κτίρια γραφείων στα βόρεια προάστια της Αθήνας προσφέρουν ελκυστικές αποδόσεις της τάξης του 6%–7%, αποτελώντας ισχυρό πόλο έλξης για θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές, την ώρα που μόλις 10% των υφιστάμενων γραφειακών χώρων να πληρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές
Αν και η τάση για το 2026 θέλει ανακοπή στο ρυθμό αύξησης αξιών στα μοντέρνα, πράσινα γραφεία, ανεξάρτητα θέσης – σύμφωνα με δεδομένα έρευνας της Geoaxis –, σήμερα τα νεόδμητα, ενεργειακά πιστοποιημένα κτίρια γραφείων καταγράφουν ενοίκια που φτάνουν έως και τα 35 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως, τριπλάσια σε σχέση με τα παλαιότερα ακίνητα, λόγω της υψηλής ζήτησης και της περιορισμένης προσφοράς. Μέχρι το 2027, προβλέπεται η κατασκευή περίπου 240.000 τ.μ. νέων πράσινων γραφείων, αντανακλώντας την αυξανόμενη ανάγκη για βιώσιμους εργασιακούς χώρους.
Παραδείγματα πράσινων γραφειακών κτιρίων είναι ο Πύργος του Πειραιά, που απέκτησε την ανώτατη πιστοποίηση Platinum του διεθνούς προτύπου αειφόρου ανάπτυξης LEED και έγινε ο πρώτος βιοκλιματικός ουρανοξύστης στη χώρα, τον προηγούμενο Δεκέμβριο. Το παλιό Μινιόν πιστοποιήθηκε επίσης με LEED Gold, στο πλαίσιο του διεθνούς συστήματος αξιολόγησης αειφόρων κτιρίων. Το Μέγαρο Καρατζά της Εθνικής Τράπεζας έχει λάβει τη βαθμίδα Silver στο πρότυπο LEED, ενώ κατά LEED Gold πιστοποιήθηκαν και τα γραφεία της ΑΑΔΕ στον Ταύρο, το πρώτο πράσινο δημόσιο κτίριο.
Πράσινα ξενοδοχεία
Καθώς οι ταξιδιώτες δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερη ευαισθησία απέναντι στην αειφορία —με περίπου 3 έως 4 στους 10 να τη λαμβάνουν σοβαρά υπόψη στην επιλογή προορισμού— γίνεται φανερή η σύνδεση ανάμεσα στην αύξηση των διεθνών αφίξεων και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του τουρισμού. Με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για 1,8 δισεκατομμύρια αφίξεις έως το 2030, είναι σαφές πως η βιωσιμότητα δεν αποτελεί πλέον επιλογή, αλλά προτεραιότητα για τη μελλοντική εξέλιξη του κλάδου, όπως αναδεικνύει πρόσφατη μελέτη της Deloitte.
Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και οι νέες τουριστικές επενδύσεις στην Ελλάδα, αρκετές από τις οποίες προσελκύουν διεθνή κεφάλαια και υιοθετούν πρότυπα αειφορίας. Στο επίκεντρο αυτής της στροφής βρίσκονται οι πιστοποιήσεις LEED του Αμερικανικού Συμβουλίου Πράσινων Κτιρίων, που καθίστανται πλέον ουσιαστικό κριτήριο για τον σχεδιασμό και τη λειτουργία των σύγχρονων τουριστικών υποδομών.
Το Moxy Athens City αποτελεί το πρώτο ξενοδοχείο στην Ελλάδα που έλαβε πιστοποίηση LEED Gold, σηματοδοτώντας τη δυναμική είσοδο της αλυσίδας Marriott στην αθηναϊκή αγορά. Το έργο, που ανέπτυξε η Dimand για λογαριασμό της Prodea Investments και διαχειρίζεται η ελληνική Swot Hospitality, αναδιαμόρφωσε το ιστορικό Σαρόγλειο Μέγαρο, οκταώροφο κτίριο στην πλατεία Ομονοίας. Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, το κτίριο μετατράπηκε σε ξενοδοχείο 201 δωματίων, μέσα από επένδυση 8 εκατ. ευρώ. Κεντρικό στοιχείο της περιβαλλοντικής αναβάθμισης ήταν η απομάκρυνση μεγάλων ποσοτήτων αμιάντου, ένα σημαντικό τεχνικό στοίχημα για τους developers.
Στη Γλυφάδα, το πεντάστερο One&Only Aesthesis διακρίνεται με πιστοποιήσεις Sustainable SITES και LEED Silver, ενώ το Electra Metropolis έχει κατακτήσει πιστοποίηση LEED Gold. Εντυπωσιακός είναι και ο αντίκτυπος του Ikos Olivia στη Χαλκιδική, που αποτελεί το πρώτο ελληνικό και τρίτο πανευρωπαϊκό θέρετρο με πιστοποίηση LEED για υφιστάμενα κτίρια.
