Η ενεργειακή κρίση και οι γεωπολιτικές εντάσεις διαμορφώνουν νέες ισορροπίες στην τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Οι ΗΠΑ ενισχύουν τη θέση τους ως βασικός προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), με τις εισαγωγές στη Ρεβυθούσα να καταγράφουν αύξηση 50% τον Ιανουάριο του 2025.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, το πρώτο μήνα του έτους εκφορτώθηκαν πέντε αμερικανικά φορτία LNG, συνολικής ισχύος 3,5 TWh, έναντι 2,5 TWh τον ίδιο μήνα πέρυσι. Ο Φεβρουάριος αναμένεται να συνεχίσει την ίδια τάση, με προγραμματισμένα τέσσερα φορτία.
Το γεγονός αυτό δείχνει μια αντιστροφή της εικόνας που είχε διαμορφωθεί το 2023-2024, όταν οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών (κυρίως από τον TurkStream) είχαν καταστεί πιο ελκυστικές λόγω των βραχυπρόθεσμων συμφωνιών που προσέφερε η Gazprom.
Το μήνυμα της Γερμανίας: Επαναλειτουργία των ρωσικών αγωγών;
Παρά τη στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Γερμανία φαίνεται να διατηρεί μια πιο πραγματιστική στάση. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των Financial Times, στο Βερολίνο γίνονται συζητήσεις για το ενδεχόμενο επανέναρξης των ρωσικών ροών, ειδικά σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση του ενεργειακού κόστους στην Ευρώπη, καθώς το αμερικανικό LNG συνεχίζει να είναι ακριβότερο λόγω των μεταφορικών και των προμηθειών από traders. Ωστόσο, η Gazprom πιθανότατα θα επιδιώξει να αυξήσει τις τιμές της εάν επιστρέψει στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το ζήτημα αυτό αναμένεται να πάρει νέα τροπή μετά τις γερμανικές εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, καθώς ο επικρατέστερος υποψήφιος, ο Φρίντριχ Μερτς, δεν έχει ξεκαθαρίσει τη στάση του. Παράλληλα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ έχει εκφράσει την αντίθεσή του στην αυξανόμενη εξάρτηση από το αμερικανικό LNG.
Ενεργειακός ανταγωνισμός: Τιμές και νέοι παίκτες
Εάν οι ρωσικοί αγωγοί τεθούν ξανά σε λειτουργία, η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας θα κατακλυστεί από φυσικό αέριο, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό και ρίχνοντας τις τιμές. Οι ΗΠΑ, που ήδη διαπραγματεύονται νέα μακροχρόνια συμβόλαια LNG με ευρωπαϊκές εταιρείες, θα αναγκαστούν να μειώσουν τις τιμές τους για να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Στο νέο αυτό τοπίο, εκτός από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, ρόλο φιλοδοξεί να διαδραματίσει και η Αργεντινή. Σύμφωνα με το LNGPrime, η κρατική ενεργειακή εταιρεία YPF βρίσκεται σε συζητήσεις με ευρωπαϊκές εταιρείες για εξαγωγές LNG που θα μπορούσαν να φτάσουν τους 4 εκατομμύρια τόνους.
Η εμφάνιση νέων προμηθευτών ενισχύει το σενάριο έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των βασικών παικτών:
✅ ΗΠΑ – Επιθετική στρατηγική LNG, αλλά με υψηλότερο κόστος
✅ Ρωσία – Ενδεχόμενη επαναφορά μέσω αγωγών
✅ Κατάρ, Νορβηγία, Αζερμπαϊτζάν – Σταθεροί προμηθευτές
✅ Αργεντινή – Νέος παίκτης στο LNG
Αν τελικά τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο γεωπολιτικός κίνδυνος θα μειωθεί, και οι τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να πέσουν ακόμα και κάτω από τα 10 ευρώ/μεγαβατώρα.
Συμπέρασμα: Ένας ασταθής ενεργειακός χάρτης
Η μάχη για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τις ΗΠΑ να αυξάνουν τις εξαγωγές LNG, τη Γερμανία να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής στο ρωσικό αέριο και νέες χώρες, όπως η Αργεντινή, να διεκδικούν μερίδιο της αγοράς.
Το πώς θα διαμορφωθεί ο ενεργειακός χάρτης της Ευρώπης εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων:
🔹 Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών και τη στρατηγική της νέας κυβέρνησης
🔹 Την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία και τις κυρώσεις προς τη Ρωσία
🔹 Την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών και ρωσικών τιμών
🔹 Την εμφάνιση νέων παικτών στην αγορά LNG
Σε κάθε περίπτωση, η ενεργειακή στρατηγική της Ευρώπης βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με γεωπολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της ενεργειακής της ασφάλειας.
