Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θεωρεί ότι η υλοποίηση του 13ου μισθού δεν μπορεί να προχωρήσει αν δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για το δημοσιονομικό περιθώριο. Οι αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν το καλοκαίρι, όταν θα διεξαχθούν κρίσιμες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες για το εύρος του δημοσιονομικού χώρου της χώρας.
Η ελληνική κυβέρνηση ευελπιστεί πως η αυξημένη φορολογική συμμόρφωση και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής θα δημιουργήσουν τα αναγκαία έσοδα για να στηριχθεί η επαναφορά του 13ου μισθού. Επιπλέον, βασικός παράγοντας για τη διαμόρφωση του απαιτούμενου δημοσιονομικού χώρου είναι η εξαίρεση ενός μέρους των στρατιωτικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος.
Η πρόταση Μητσοτάκη στους Financial Times και η ευρωπαϊκή στάση
Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στους Financial Times, όπου τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ενός νέου ευρωπαϊκού ταμείου, παρόμοιου με το Ταμείο Ανάκαμψης, για τη χρηματοδότηση στρατιωτικών εξοπλισμών ύψους 100 δισ. ευρώ.
Η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά πως το κλίμα στην Ευρώπη είναι ευνοϊκό για τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, δεδομένης της αυξημένης πίεσης για επενδύσεις σε άμυνα. Αν επιτευχθεί εξαίρεση των στρατιωτικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες, θα υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία για κοινωνικές πολιτικές, όπως η επαναφορά του 13ου μισθού.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού και η γενικότερη οικονομική πολιτική
Η ενίσχυση των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι η μόνη μισθολογική πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Ο κατώτατος μισθός αναμένεται να αυξηθεί στα 870 ευρώ το 2025, ενώ ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να φτάσει τα 950 ευρώ.
Αν και οι εργοδοτικές οργανώσεις, όπως η ΓΣΕΒΕΕ και η ΕΣΕΕ, εκφράζουν επιφυλάξεις, η κυβέρνηση θεωρεί πως οι αυξήσεις αυτές είναι αναγκαίες για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και την ενίσχυση της κατανάλωσης.
Οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία: Τουρισμός, σεισμική δραστηριότητα και εμπόριο
Παρά την αισιοδοξία της κυβέρνησης, υπάρχουν παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την ελληνική οικονομία και κατ’ επέκταση τα δημοσιονομικά περιθώρια:
- Τουρισμός: Η πιθανή οικονομική επιβράδυνση στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, μπορεί να μειώσει τη ζήτηση για ταξίδια και να επηρεάσει τα έσοδα από τον τουρισμό.
- Σεισμική δραστηριότητα: Οι αναφορές για αυξημένο σεισμικό κίνδυνο στην περιοχή της Σαντορίνης και της Αμοργού δημιουργούν ανησυχία, καθώς μια πιθανή έντονη σεισμική δραστηριότητα θα μπορούσε να πλήξει τον τουριστικό κλάδο.
- Εξαγωγές: Οι νέοι αμερικανικοί δασμοί που ενδέχεται να επιβληθούν από την κυβέρνηση Τραμπ, αν επιστρέψει στην προεδρία, θα μπορούσαν να πλήξουν τις ελληνικές εξαγωγές, κυρίως σε προϊόντα όπως οι επιτραπέζιες ελιές και το ελαιόλαδο.
Τελικές αποφάσεις: Εξαρτώνται από τις εξελίξεις στις Βρυξέλλες
Η επαναφορά του 13ου μισθού στο Δημόσιο δεν είναι μια δεδομένη απόφαση, αλλά ένα σενάριο που θα εξαρτηθεί από τις οικονομικές εξελίξεις τους επόμενους μήνες. Οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες θα είναι καθοριστικές, καθώς η Ελλάδα θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο μέσω της εξαίρεσης στρατιωτικών δαπανών.
Ταυτόχρονα, η πορεία της ελληνικής οικονομίας θα παίξει σημαντικό ρόλο: Αν οι προβλέψεις για ανάπτυξη 2,5% το 2025 επαληθευτούν και η φορολογική συμμόρφωση συνεχίσει να βελτιώνεται, τότε το οικονομικό επιτελείο θα έχει περισσότερες πιθανότητες να προχωρήσει στην υλοποίηση της συγκεκριμένης πολιτικής.
Η κυβέρνηση διατηρεί στάση αναμονής, όμως οι πολιτικές πιέσεις και η ανάγκη διαμόρφωσης θετικού κλίματος ενόψει των εκλογών του 2027 καθιστούν την επαναφορά του 13ου μισθού μια ιδιαίτερα πιθανή εξέλιξη.
