Η Παγκόσμια Ημέρα Νοηματικών Γλωσσών αποτέλεσε αφορμή για μια διαφορετική συζήτηση στην ΕΡΤ. Η διερμηνέας Δρ. Νεφέλη Ράντου μίλησε στην εκπομπή «Νωρίς-Νωρίς» για το επάγγελμα του διερμηνέα νοηματικής, την πορεία του στην ελληνική κοινωνία και τον τρόπο με τον οποίο η γλώσσα μπορεί να ανατρέψει στερεότυπα και να ενισχύσει τη συμπερίληψη.
Στην ερώτηση πως «αποφασίσατε να ασχοληθείτε με αυτό;» η Δρ. Νεφέλη Ράντου απάντησε πως πάντα ήθελε να ασχοληθεί με την αναπηρία χωρίς να έχει κάποιο ερέθισμα – άνθρωπο στο οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον- είχε εγγενώς μία τάση προς την αναπηρία. Εκπαιδεύτηκε σε διάφορες αναπηρίες και στη συνέχεια εξειδικεύτηκε στην κώφωση και κατά συνέπεια στην διερμηνεία.
Μάλιστα, υπογράμμισε πως όταν ξεκίνησε και την ρωτούσαν με τι ασχολείται και εκείνη απαντούσε «είμαι διερμηνέας νοηματικής», οι περισσότεροι δεν καταλάβαιναν ακριβώς περί τίνος πρόκειται ή δεν γνώριζαν καθόλου. «Όταν διερμηνεύαμε σε κάποια εκδήλωση, ένιωθα τα βλέμματα όλων να με κοιτούν πολύ έντονα», εξομολογείται. «Τώρα πια δεν υπάρχει αυτό […] Πλέον είμαστε πάρα πολύ ορατοί και εμείς ως διερμηνείς της νοηματικής αλλά και τα άτομα με αναπηρία συνολικά σε πάρα πολλές κοινωνικές συγκυρίες π.χ. ενημερωτικά σποτάκια. Αυτό είναι κάτι το οποίο δείχνει την μεταστροφή της κοινωνίας. Πόσο πιο έτοιμοι είμαστε να αποδεχτούμε την διαφορετικότητα, να γίνουμε πιο συμπεριληπτικοί».
Ο συμπαρουσιαστής της εκπομπής Κρατερός Κατσούλης σημείωσε πως «οι άνθρωποι πιστεύουμε, ψευδώς, πως όσοι χρησιμοποιούμε τον λόγο συνεννοούμαστε και επικοινωνούμε. Όταν, όμως, δεν υπάρχει ο ήχος και υπάρχει η προσπάθεια αναγνώρισης από τα εκφραστικά μέσα – πρόσωπο, σώμα- τότε η συννενόηση είναι πραγματικά πολύ ουσιαστικότερη και πολύ πιο “αληθινή”».
«Γενικώς είναι μία γλώσσα οπτική, συνεπώς είναι σίγουρα διαφορετική από την ομιλούμενη που υπάρχει και οπτικό και ακουστικό κανάλι. Ακόμη και το πώς γέρνω τον κορμό μου μπορεί να δείξει το παρόν, το παρελθόν ή το μέλλον. […] Στη διερμηνεία μαθαίνουμε να στηνόμαστε. Να “πατάμε” πάνω στα νοήματά μας, όπως εσείς πατάτε πάνω στις λέξεις. Γεμίζουμε το δικό μας κάδρο. Σίγουρα υπάρχει ένταση. Σίγουρα υπάρχουν ειδήσεις και γεγονότα που αποδίδονται με μεγαλύτερη ένταση», ανέφερε η Νεφέλη Ράντου.
Η συμπαρουσιάστρια Μαρία Ηλιάκη έθεσε μία – αρκετά συνηθισμένη – απορία : «ένα παιδί κωφό πώς μπορεί να μάθει την νοηματική;» και η διερμηνέας εξήγησε πως «υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Το παιδί που γεννιέται από κωφούς γονείς, στη βιβλιογραφία αναφέρεται πως το ποσοστό αυτό είναι 5-10%. Σ’ αυτή την περίπτωση το παιδί μαθαίνει την νοηματική από τους γονείς σε αντιστοιχία με το πώς μαθαίνει ένα βρέφος από εμάς την ελληνική γλώσσα […] και υπάρχουν και τα κωφά παιδιά, στο μεγαλύτερό τους ποσοστό, τα οποία γεννιούνται από ακούοντες γονείς και είτε σε επίπεδο προσχολικής ηλικίας γίνεται μία παρέμβαση ώστε να εξοικειωθούν με την νοηματική είτε στη συνέχεια όταν πηγαίνουν στο σχολείο, όπου μπορούν να φοιτήσουν σε ένα σχολείο κωφών και μαθαίνουν από τους συμμαθητές τους την νοηματική».
«Πιστεύεις Νεφέλη, είμαστε σε καλό δρόμο;» ρώτησε η παρουσιάστρια και η απάντηση της Νεφέλης Ράντου, με την οποία έκλεισε η συνέντευξη, ήταν: «Θεωρώ πως είμαστε σε πολύ καλό δρόμο. Θεωρώ πως γίνονται πράγματα. Ο καθένας στον μικρόκοσμό του βάζει το λιθαράκι του. […] Υπάρχουν κάποια γλωσσικά κλισέ τα οποία τα χρησιμοποιούμε και αναπαράγουμε προκαταλήψεις π.χ. “Μην κάνεις σαν τρελός”. Υπάρχουν έννοιες τις οποίες, θεωρώ, πρέπει σιγά-σιγά να τις αφαιρέσουμε από το λεξιλόγιό μας, έτσι ώστε να αναπαράγουμε θετικές εικόνες για την αναπηρία και όχι στερεότυπα».
View this post on Instagram
