Με αναγραφή της αρχικής τιμής παραγωγού ή βιομηχανίας – ανάλογα με το εάν πρόκειται για νωπό ή συσκευασμένο προϊόν– θα υποχρεώνει τα σούπερ μάρκετ το υπουργείο Ανάπτυξης κάθε φορά που διαπιστώνονται ανατιμήσεις οι οποίες κρίνονται μη δικαιολογημένες.
Οι κατηγορίες που θα επιλέγονται κάθε φορά για την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου θα προκύπτουν από τους ελέγχους για την πορεία των τιμών που θα γίνονται μέσω του Παρατηρητηρίου Τιμών και θα ορίζονται με υπουργική απόφαση. Την παραπάνω ρύθμιση, η οποία θα περιλαμβάνεται στο επικείμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για τη νέα Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς, προανήγγειλε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1.
Μέσω αυτής της ρύθμισης το υπουργείο επιδιώκει μεγαλύτερη διαφάνεια στην τιμολόγηση των προϊόντων, αλλά κυρίως να ασκήσει πίεση στους ενδιάμεσους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, έτσι ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο ένα προϊόν να φθάνει στο ράφι σε τιμή πολλαπλάσια από αυτή που έχει στο χωράφι ή όταν βγαίνει από το εργοστάσιο. «Τα προϊόντα για τα οποία θα υπάρχει η σχετική υποχρέωση θα είναι αυτά στα οποία παρατηρούνται αδικαιολόγητες ανατιμήσεις, που μπορεί να υποκρύπτουν αισχροκέρδεια. Δεν θα επιβάλαμε σε καμία περίπτωση στα σούπερ μάρκετ αναγραφή της τιμής παραγωγού σε όλα τα προϊόντα, κάτι που θα αποτελούσε περιττή γραφειοκρατία», διευκρίνισε μιλώντας στην «Καθημερινή» ο κ. Θεοδωρικάκος.
Η σχετική προαναγγελία, πάντως, φαίνεται ότι αιφνιδίασε για μία ακόμη φορά την αγορά, με τους εκπροσώπους του κλάδου των σούπερ μάρκετ να υποστηρίζουν ότι το μέτρο έχει κυρίως επικοινωνιακό χαρακτήρα, ενώ η εφαρμογή του παρουσιάζει τεχνικά – πρακτικά προβλήματα. Υποστηρίζουν, δε, ότι με τη ρύθμιση αυτή στην ουσία θα καλούνται οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ να αποκαλύπτουν μέρος της εμπορικής πολιτικής τους, κάτι που έτσι κι αλλιώς δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού.
Ας δούμε τι συμβαίνει με τα νωπά και τι με τα συσκευασμένα προϊόντα. Υπάρχουν προϊόντα, όπως για παράδειγμα τα πορτοκάλια, τα οποία πριν διατεθούν από ένα σούπερ μάρκετ περνούν από πολλά στάδια: ο καλλιεργητής πληρώνεται για τα πορτοκάλια στο δέντρο, μετά άλλος τα συλλέγει και τα οδηγεί στο συσκευαστήριο – τυποποιητήριο και από εκεί πωλούνται σε χονδρέμπορο και μετά στο σούπερ μάρκετ. Οπως επισημαίνει στην «Καθημερινή» πολύπειρος αναλυτής της αγοράς, μέχρι και το συσκευαστήριο θεωρείται και πάλι ότι το προϊόν είναι στο στάδιο της παραγωγής. Οπότε ποια τιμή θεωρείται αρχική, αυτή που παίρνει ο δενδροκαλλιεργητής ή αυτή στο συσκευαστήριο; Επικεφαλής μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ διερωτήθηκε εξάλλου για το ποια τιμή παραγωγού θα αναγράφεται στο ράφι στην περίπτωση που η επιχείρηση προμηθεύεται, όπως συμβαίνει, το ίδιο προϊόν από πολλούς παραγωγούς. «Εμείς προμηθευόμαστε ντομάτες από πέντε παραγωγούς. Τι θα γράφουμε ως τιμή παραγωγού; Τον μέσο όρο;» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι εκπρόσωποι των σούπερ μάρκετ τονίζουν επίσης ότι εάν αναγράφεται η αρχική τιμή θα πρέπει να περιλαμβάνει και ΦΠΑ για να μπορεί να γίνει η σύγκριση με την τελική λιανική τιμή, ενώ δεν λείπουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το μέτρο θα έχει ως συνέπεια όχι να πιεστούν οι αλυσίδες, αλλά οι ίδιοι οι παραγωγοί, καθώς οι λιανέμποροι θα τους ζητούν ολοένα και χαμηλότερες τιμές, γνωρίζοντας τι γίνεται στις ανταγωνίστριες εταιρείες.
Οσον αφορά τα τυποποιημένα, η αγορά εκτιμά ότι η αναγραφή της τιμής παραγωγού βιομηχανικών ή συσκευασμένων προϊόντων (της αρχικής τιμής που περιλαμβάνεται στον τιμοκατάλογο του κάθε προμηθευτή) δεν θα προσφέρει τίποτα ουσιαστικό. Και αυτό διότι η τιμή που πληρώνει τελικά ο καταναλωτής διαμορφώνεται από τις εκπτώσεις και τις παροχές που συμφωνεί η κάθε αλυσίδα με τους προμηθευτές της, η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποκαλυφθεί.
Η προσφυγή σε ένα ακόμη μέτρο που έχει ως στόχο τον περιορισμό της ακρίβειας και μάλιστα παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός, με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή, διαμορφώθηκε σε 1,9%, για πρώτη φορά κάτω από 2% από τον Σεπτέμβριο του 2023, δείχνει αν μη τι άλλο τον προβληματισμό στην κυβέρνηση για τη δυσαρέσκεια που υπάρχει στα νοικοκυριά, αλλά και την ανησυχία μήπως η αποκλιμάκωση είναι πρόσκαιρη και συγκυριακή.
Αξίζει, άλλωστε, να σημειωθεί ότι πέρα από την αναθεώρηση προς τα πάνω των εκτιμήσεων της Τράπεζας της Ελλάδος για τον πληθωρισμό το 2025 και το 2026, χθες ήταν η σειρά της Oxford Economics να διατυπώσει επιφυλάξεις: «Πιστεύουμε ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να ισχυριστούμε ότι έχει νικηθεί ο πληθωρισμός. Πρώτον, η πτώση που παρατηρήθηκε σήμερα θα μπορούσε να είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Επιπλέον, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό σε άλλους τομείς, ιδίως στη μεταποίηση, έχουν αυξηθεί. Αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο του 2% καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2026».
