Η Σκαγιάς, η ελληνική χαρτοβιομηχανία που συνδέθηκε με τα σχολικά τετράδια, κατέγραψε ισχυρότερα κέρδη πέρυσι. Πίσω όμως από τον βελτιωμένο ισολογισμό κρύβεται μια μεγαλύτερη πρόκληση. Λιγότερα παιδιά στα σχολεία και άνοδος των ψηφιακών μέσων, που υπονομεύουν τα θεμέλια της ζήτησης για χαρτί.
Πέρυσι η εταιρεία εμφάνισε κύκλο εργασιών 8,26 εκατ. ευρώ, σχεδόν αμετάβλητο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, τα καθαρά κέρδη αυξήθηκαν στα 364 χιλ. ευρώ από 154 χιλ. ευρώ το 2023 ενώ τα ίδια κεφάλαια υπερδιπλασιάστηκαν στα 24,2 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω αναπροσαρμογής ακινήτων.
Η αγορά, όμως, μεταβάλλεται, λόγω των ηλεκτρονικών μέσων και του δημογραφικού που επηρεάζουν την βιομηχανία. Για του λόγου το αληθές το φετινό κουδούνι χτύπησε για λιγότερα από 71.200 πρωτάκια εφέτος (πηγή: υπουργείο Παιδείας), όταν το 2010, ο αριθμός ήταν περίπου 115.000. Πρόκειται για μια πτώση σχεδόν 40% μέσα σε 15 χρόνια, που αντανακλά τη συνεχή μείωση των γεννήσεων και τη γήρανση του πληθυσμού. Για μια εταιρεία που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα σχολικά είδη, η συρρίκνωση αυτής της βάσης πελατών αποτελεί δομικό εμπόδιο. Ακόμη και η σταθερότητα των πωλήσεων μπορεί να κρύβει το γεγονός ότι η «πίτα» της αγοράς μικραίνει χρόνο με τον χρόνο.
Το δημογραφικό πρόβλημα εντείνεται από την τεχνολογική μετατόπιση. Τα ηλεκτρονικά βιβλία, τα tablets και οι πλατφόρμες e-learning περιορίζουν σταδιακά τη χρήση τετραδίων και εντύπων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατανάλωση χαρτιού γραφής και εκτύπωσης έχει μειωθεί πάνω από 25% την τελευταία δεκαετία. Αντίθετα, ο μόνος τομέας που αναπτύσσεται είναι το χαρτί συσκευασίας, τροφοδοτούμενο από το ηλεκτρονικό εμπόριο και τις πολιτικές μείωσης πλαστικού.
Οι μεγάλες ευρωπαϊκές χαρτοβιομηχανίες, έχουν ήδη στραφεί σε packaging και βιώσιμα προϊόντα. Παρά τις πιέσεις, το χαρτί εξακολουθεί να έχει αντοχή. Οι μαθητές εξακολουθούν να προτιμούν τα τετράδια για γραφή και ασκήσεις, ενώ επαγγελματίες και φοιτητές εμπιστεύονται τις χειρόγραφες σημειώσεις για συγκέντρωση και απομνημόνευση. Το ερώτημα είναι αν η παράδοση αρκεί για να στηρίξει τη μελλοντική ανάπτυξη. Με τις σχολικές αίθουσες να αδειάζουν και τα ηλεκτρονικά μέσα να εξαπλώνονται, το περιθώριο κινήσεων στενεύει.
