Πλέον, όμως, τόσο οι οικονομολόγοι, όσο και οι εργαζόμενοι αρχίζουν να αναρωτιούνται και κάτι ακόμη: Μήπως βλέπουμε ήδη τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στους εργαζόμενους στον γνωστικό τομέα;
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η AI δυσκολεύει την είσοδο των νέων αποφοίτων πανεπιστημίων στην αγορά εργασίας: το ποσοστό απασχόλησης για νέους 20-24 ετών διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο 65,3% — σχεδόν τρεις ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το υψηλό του Ιανουαρίου 2024, και σε αντίστοιχα επίπεδα με τον Δεκέμβριο του 2008, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Το ποσοστό ανεργίας για αποφοίτους 22-29 ετών ήταν στο 3,7% το α’ εξάμηνο του 2025, έναντι 2,8% το 2019.
Μετασχηματισμός των εργασιακών αναγκών λόγω AI
Οι διοικήσεις εταιρειών αναφέρονται όλο και συχνότερα στο πώς η AI μετασχηματίζει τις ανάγκες τους: κατακόρυφη μείωση σε θέσεις πρακτικής και προσλήψεις αρχικού επιπέδου σε μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες (μείωση 50% από το 2019), ενώ εταιρείες συμβούλων όπως η McKinsey συγκροτούν μικρότερες και πιο εξειδικευμένες ομάδες εργασίας χάρη στη χρήση της AI.
Στη Meta, την Alphabet και τη Microsoft, η απασχόληση αυξήθηκε64% μεταξύ 2019-2022, αλλά μόλις 3% τα τρία τελευταία χρόνια, ενώ οι επενδύσεις σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό (συμπεριλαμβανομένης της AI) εκτινάσσονται πάνω από 250 δισ. δολάρια το επόμενο 12μηνο — δείχνοντας ξεκάθαρα το trade-off μεταξύ επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και πρόσληψης προσωπικού.
Η εικόνα σε πιο ώριμους επαγγελματίες (“white-collar”) είναι διττή: ενώ οι θέσεις σε υπηρεσίες επαγγελματικού χαρακτήρα μειώθηκαν ελαφρώς το τελευταίο έτος, η αύξηση μισθών σε αυτόν τον τομέα επιταχύνθηκε σε πάνω από 5% τον Ιούλιο (έναντι 3,7% το 2019). Εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν λιγότερους νέους/χαμηλόμισθους, αυξάνοντας έτσι το μέσο μισθό, όμως υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η AI ενισχύει τον ανταγωνισμό για εξειδικευμένους — και αμείβει πλουσιοπάροχα όσους χτίζουν νέες τεχνολογίες AI.
Η αξία της συνεργασίας ανθρώπου – AI
Στη νέα «πραγματικότητα» στην αγορά εργασίας, εργαζόμενοι με γενικές ή μέτριες δεξιότητες βλέπουν τις επιλογές τους να συρρικνώνονται, ενώ όσοι συνδυάζουν υψηλή εξειδίκευση με γνώσεις AI γίνονται εξαιρετικά περιζήτητοι. Ο επικεφαλής της Nvidia, Jensen Huang, προβλέπει ότι όσοι «δουλεύουν με την AI» θα σταθούν όρθιοι στη μετάβαση — η μετριότητα εξαφανίζεται υπέρ της εξειδίκευσης και της συνέργειας ανθρώπου-μηχανής.
Η έξαρση της ΑΙ προκαλεί, εύλογα ανησυχία: η τεχνολογική καινοτομία δεν έχει ακόμα διαταράξει τη ζωή της πλειονότητας των εργαζομένων, όμως το τελικό αποτέλεσμα είναι αβέβαιο. Καθώς οι διαφορές μεταξύ «νικητών» και «ηττημένων» μεγαλώνουν, η αίσθηση είναι πως όσο «φουσκώνει» το κύμα της AI, τόσο περισσότεροι ενδέχεται να βγουν χαμένοι είτε από την αποδιοργάνωση στο εργατικό δυναμικό, ή μία πιθανή κατάρρευση εξαιτίας κακών επενδύσεων. Εκτός αν εμφανιστούν στοιχεία που να δείχνουν ότι η… έκρηξη αυτή της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει περισσότερους νικητές από ότι χαμένους, θα συνεχίσει να γεννά μάλλον φόβο και επιφυλακτικότητα παρά αισιοδοξία.
