Ηραγδαία εξάπλωση του ChatGPT από τα τέλη του 2022 και έπειτα προκάλεσε έναν τεχνολογικό «σεισμό» που κανείς δεν περίμενε να εκδηλωθεί τόσο γρήγορα και με τόσο έντονη επιρροή.
Σε λίγους μόνο μήνες, το μοντέλο της OpenAI αναδείχθηκε σε καθολικό εργαλείο για την αναζήτηση πληροφοριών, τη συγγραφή κειμένων, την παραγωγή κώδικα και τη διάδραση με φυσική γλώσσα. Ξεπερνώντας τα 700 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες την εβδομάδα και διαχειριζόμενο περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο αναζητήσεις, το ChatGPT έδειξε ότι η εποχή της «παραδοσιακής» μηχανής αναζήτησης οδεύει προς την εκπνοή της.
Για την Google, η επιτυχία αυτή δεν ήταν μια ανταγωνιστική επιτυχία, αλλά αποτέλεσε υπαρξιακή απειλή. Έπειτα από είκοσι και πλέον χρόνια κυριαρχίας στη διαδικτυακή αναζήτηση, με ένα επιχειρηματικό μοντέλο βασισμένο στις διαφημίσεις που προβάλλονταν μέσω της λίστας των μπλε υπερσυνδέσμων, η εταιρεία είδε για πρώτη φορά το ενδεχόμενο ενός διαφορετικού τρόπου πρόσβασης στη γνώση, χωρίς click, through rates, χωρίς paid placements, χωρίς αναμονή. Και για πρώτη φορά, ένιωσε να χάνει το προνόμιο της πρωτοβουλίας.
Η απάντηση της Google δεν άργησε. Το καλοκαίρι του 2025 παρουσίασε επίσημα το AI Mode, μια νέα λειτουργία αναζήτησης που δεν αναπαράγει το υπάρχον μοντέλο, αλλά επιχειρεί να το υπερβεί. Η αναζήτηση έχει εξελιχθεί σε μια μορφή αλληλεπίδρασης που μοιάζει με πραγματική συνομιλία, με τον χρήστη να διατυπώνει ερωτήματα σε φυσική γλώσσα και να λαμβάνει απαντήσεις με δομή και ύφος που θυμίζουν διάλογο, αντί για απλή λίστα αποτελεσμάτων. Η Google εξηγεί ότι το νέο της μοντέλο έχει σχεδιαστεί ώστε να ανταποκρίνεται σε πιο σύνθετα ερωτήματα, τα οποία παλαιότερα απαιτούσαν πολλές επιμέρους αναζητήσεις και συγκρίσεις πληροφοριών.
Η νέα μορφή έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία σε επιλεγμένες αγορές, με τους χρήστες να μπορούν να ενεργοποιήσουν τη λειτουργία είτε μέσω φωνητικής εντολής είτε επιλέγοντας σχετική καρτέλα. Το περιβάλλον της αναζήτησης παραμένει γνώριμο, αλλά η εμπειρία μεταβάλλεται ριζικά, με απαντήσεις που συντίθενται σε πραγματικό χρόνο από πλήθος πηγών, συνοδευόμενες από bullet points, αιτιολογήσεις, πηγές και παραπομπές, όλα σε έναν τόνο περισσότερο ανθρώπινο και λιγότερο αλγοριθμικό.
Αυτή η εξέλιξη δεν είναι μόνο τεχνολογική. Αγγίζει την καρδιά του επιχειρηματικού μοντέλου της Google. Για δύο δεκαετίες, η εταιρεία αντλούσε τα περισσότερα έσοδά της από τη διαφημιστική εκμετάλλευση της κλασικής αναζήτησης. Οι εταιρείες πλήρωναν για να εμφανιστούν υψηλότερα στις αναζητήσεις και κάθε κλικ μετρούσε. Η μετάβαση, λοιπόν, σε ένα περιβάλλον που μειώνει ή και εξαλείφει την ανάγκη για συνδέσμους, δημιουργεί ερωτήματα για το μέλλον της διαφημιστικής της κυριαρχίας.
Κι όμως, η Google επέλεξε συνειδητά να απαντήσει στην απειλή με μετασχηματισμό και όχι με άμυνα. Η επιλογή της να «σκοτώσει», εν μέρει, το ίδιο της το προϊόν αντανακλά μια στρατηγική ωριμότητα, από την στιγμή που η αναζήτηση, όπως την ξέραμε, φθίνει. Αν δεν την αντικαταστήσει η Google, θα το κάνει κάποιος άλλος.
Οι πρακτικές εφαρμογές του νέου μοντέλου είναι ήδη ορατές. Ο χρήστης μπορεί να διατυπώσει ερωτήματα που παλαιότερα απαιτούσαν έρευνα, φίλτρα, πολλαπλά tabs και σύγκριση τιμών, ενώ πλέον λαμβάνει απαντήσεις συγκεντρωμένες, τεκμηριωμένες και προσωποποιημένες. Από την επιλογή πτήσεων χωρίς ενδιάμεσες στάσεις, ως την αποφυγή προτάσεων που περιλαμβάνουν αεροπορικές με κακή εμπειρία εξυπηρέτησης, η αναζήτηση αρχίζει να «θυμάται» τις προτιμήσεις του χρήστη και να λειτουργεί περισσότερο σαν σύμβουλος παρά σαν εργαλείο.
Αυτή η μορφή αναζήτησης αποτελεί προπομπό για την επόμενη φάση, δηλαδή τους ψηφιακούς βοηθούς πλήρους κλίμακας. Εταιρείες, όπως η OpenAI και η Google, αναπτύσσουν ήδη συσκευές χωρίς οθόνη, φορητά ή ενδυματολογικά εξαρτήματα με κάμερα, μικρόφωνο και τεχνητή νοημοσύνη που αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον και αναλαμβάνουν εργασίες σε πραγματικό χρόνο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Jony Ive, ο σχεδιαστής του iPhone, εργάζεται με την OpenAI για τη δημιουργία μιας AI-first συσκευής που ενδέχεται να μην έχει καμία απολύτως οθόνη.
Σύμφωνα με τον Sam Altman, συνιδρυτή της OpenAI, «η εποχή όπου η οθόνη είναι ο κύριος μεσάζων μεταξύ ανθρώπου και τεχνολογίας φτάνει στο τέλος της». Σε ένα τέτοιο μέλλον, όπου οι ψηφιακοί βοηθοί θα «βλέπουν» και θα «ακούν» εκ μέρους μας, το παραδοσιακό interface της Google μοιάζει ήδη ξεπερασμένο.
Και πράγματι, οι κλασικές λίστες με μπλε συνδέσμους που όρισαν τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με το διαδίκτυο για πάνω από είκοσι χρόνια, αρχίζουν να υποχωρούν. Όχι απαραίτητα από αδυναμία, αλλά επειδή κάτι πιο εύκολο, πιο φυσικό και πιο «ανθρώπινο» έχει αρχίσει να τις αντικαθιστά. Η Google, με το AI Mode, προσπαθεί να προλάβει τις εξελίξεις.
