Η διεθνής χρήση του ευρώ παρέμεινε αμετάβλητη για έναν ακόμα χρόνο το 2024, αποκαλύπτοντας τη δυσκολία της αναμέτρησής του με το δολάριο στην παγκόσμια σκηνή.
Σε όρους διεθνούς χρήσης, το μερίδιο του ευρωπαϊκού νομίσματος παρέμεινε στα ίδια περίπου επίπεδα του 19%, σύμφωνα με την ετήσια αξιολόγηση της ΕΚΤ σχετικά με την κατάσταση του ευρώ. Επίσης, υπολογίζεται ότι αποτελεί το 20% των αποθεματικών σε ξένα νομίσματα, ήτοι το ένα τρίτο του αντίστοιχου μεριδίου του δολαρίου.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν πως διαβλέπουν ευκαιρία αμφισβήτησης της διεθνούς κυριαρχίας του δολαρίου και μεγαλύτερης ανάδειξης του ευρώ, καθώς οι πρακτικές του Donald Trump αναμένεται να επιβαρύνουν την αμερικανική οικονομία και το νόμισμα. Ενώ τα στοιχεία της ΕΚΤ δεν καλύπτουν ακόμα το 2025 και την επίσημη επιστροφή του Trump στην προεδρία των ΗΠΑ, αναδεικνύουν το χάσμα μεταξύ των δύο νομισμάτων.
Πάντως, οι επενδυτές μειώνουν τις θέσεις τους στο δολάριο τους τελευταίους μήνες, δίνοντας ώθηση στους Ευρωπαίους αξιωματούχους και την επικεφαλής της ΕΚΤ, Christine Lagarde, να μιλούν για την «παγκόσμια στιγμή του ευρώ». Ο κυβερνήτης της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας, Jose Luis Escriva, είπε την Κυριακή ότι το ευρώ «έχει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί με το δολάριο, ιδίως αν διατηρήσει την μακροοικονομική και θεσμική σταθερότητά του».
Το ευρώ έχει ανέβει 9,5% έναντι του δολαρίου από την ορκωμοσία του Trump στις 20 Ιανουαρίου. Ωστόσο, κι άλλα μεγάλα νομίσματα, όπως το δολάριο Καναδά και της Αυστραλίας έχουν επίσης ανέβει χάρη στη διάθεση των επενδυτών να διαφοροποιηθούν.
Στην έκθεση της ΕΚΤ, η Lagarde είπε ότι «ενδέχεται να έρχονται περαιτέρω μεταβολές στο τοπίο των διεθνών νομισμάτων», όσο οι αμερικανικοί δασμοί προκαλούν «έντονα ασυνήθιστους» συσχετισμούς στα περιουσιακά στοιχεία.
«Η τάση αυτή μπορεί να ενισχύσει τον παγκόσμιο ρόλο του ευρώ και τονίζει για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους τη σημασία της δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών, ώστε να συμβεί αυτό», είπε. «Η κορυφαία προτεραιότητα πρέπει να είναι η ανάπτυξη της ένωσης σε αποταμιεύσεις και επενδύσεις, προκειμένου να δώσει πλεονέκτημα στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές», συμπλήρωσε.
Αλλες βασικές προτεραιότητες είναι η εξάλειψη των εμποδίων για τη βελτίωση της χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών αγορών και η έκδοση κοινού χρέους στην Ε.Ε. για τη στήριξη του επανεξοπλισμού, σύμφωνα με τη Lagarde.
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ αναγνωρίζουν ότι ο ανταγωνισμός με το δολάριο δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guidos, είπε πρόσφατα ότι μπορεί να χρειαστούν «μερικά χρόνια» προτού το ευρώ καταστεί εναλλακτικό αποθεματικό νόμισμα και μόνο εφόσον προχωρήσει η διεύρυνση της Ε.Ε.
«Θέλουμε να καταστήσουμε την Ευρώπη πιο ελκυστική στους ξένους επενδυτές», είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Bundesbank, Joachim Nagel. «Ωστόσο, βέβαια, οφείλουμε επίσης να προσέχουμε το αμερικανικό δολάριο και να ενδιαφερόμαστε να παραμείνει σταθερό», τόνισε.
Επιπλέον, υπάρχουν εμπόδια πέρα από την τρέχουσα κυρίαρχη θέση του δολαρίου. Δεδομένου ότι ο Trump προκάλεσε αναστάτωση τους Ευρωπαίους πολιτικούς, προωθώντας διεθνώς stablecoins με στήριξη του δολαρίου, η ΕΚΤ ανέφερε ότι ανάμεσα στις δοκιμές που θα γίνουν το επόμενο διάστημα συγκαταλέγονται και «πρωτοβουλίες, οι οποίες προωθούν την παγκόσμια χρήση κρυπτονομισμάτων».
Στο μεταξύ, οι κεντρικές τράπεζες συνέχισαν να αγοράζουν χρυσό με ρυθμούς-ρεκόρ, προσπαθώντας να θωρακιστούν έναντι οικονομικών και γεωπολιτικών ρίσκων, σύμφωνα με την ΕΚΤ. Ετσι, το 2024 το πολύτιμο μέταλλο ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο παγκόσμιο αποθεματικό σε όρους τιμών αγοράς. Το μερίδιο του χρυσού στα διεθνή αποθεματικά άγγιξε επίπεδα-ρεκόρ, τα οποία είχαν καταγραφεί τελευταία φορά στα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν ίσχυε ακόμα η συμφωνία Bretton Woods.
