Αναμφίβολα ο συντελεστής φορολόγησης είναι βασικό κριτήριο για να αποφανθεί κάποιος αν το φορολογικό πλαίσιο για μια επιχείρηση, μικρή ή μεγάλη, είναι φιλικό ή εχθρικό. Δεν είναι, όμως, το μοναδικό.
Οι διατάξεις για τη μεταφορά ζημιών επιτρέπουν στις επιχειρήσεις είτε να εκπίπτουν τις ζημίες του τρέχοντος έτους από μελλοντικά κέρδη (carryforwards) είτε τις ζημίες του τρέχοντος έτους από προηγούμενα κέρδη (carrybacks). Πολλές επιχειρήσεις έχουν επενδυτικά σχέδια με διαφορετικά προφίλ κινδύνου και δραστηριοποιούνται σε κλάδους που παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με τον επιχειρηματικό κύκλο. Οι διατάξεις μεταφοράς βοηθούν τις επιχειρήσεις να «εξομαλύνουν» τον κίνδυνο και το εισόδημά τους, καθιστώντας τον φορολογικό κώδικα πιο ουδέτερο σε όλες τις επενδύσεις και σε βάθος χρόνου.
Όπως σημειώνει σε συγκριτική μελέτη του το Tax Foundation, ιδανικά, ένας φορολογικός κώδικας επιτρέπει στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τις ζημίες τους για απεριόριστο αριθμό ετών, διασφαλίζοντας ότι μια επιχείρηση φορολογείται με βάση τη μέση κερδοφορία της σε βάθος χρόνου. Ενώ, όμως, ορισμένες χώρες επιτρέπουν τη μεταφορά ζημιών επ’ αόριστον, άλλες έχουν χρονικά όρια.
Ειδικά όσον αφορά στην Ελλάδα, η μεταφορά των ζημιών μπορεί να γίνει το πολύ σε βάθος 5ετίας, όταν για παράδειγμα σε όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός.
Όπως σημειώνει σε συγκριτική μελέτη του το Tax Foundation, ιδανικά, ένας φορολογικός κώδικας επιτρέπει στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τις ζημίες τους για απεριόριστο αριθμό ετών, διασφαλίζοντας ότι μια επιχείρηση φορολογείται με βάση τη μέση κερδοφορία της σε βάθος χρόνου. Ενώ, όμως, ορισμένες χώρες επιτρέπουν τη μεταφορά ζημιών επ’ αόριστον, άλλες έχουν χρονικά όρια.
Ειδικά όσον αφορά στην Ελλάδα, η μεταφορά των ζημιών μπορεί να γίνει το πολύ σε βάθος 5ετίας, όταν για παράδειγμα σε όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός.
Ο «χάρτης» της Ευρώπης
Οι 19 από τις 35 ευρωπαϊκές χώρες, που αναλύθηκαν, επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τις ζημιές τους (NOL) για απεριόριστο αριθμό ετών. Από τις υπόλοιπες χώρες, το Λουξεμβούργο έχει το πιο γενναιόδωρο όριο, 17 έτη, ενώ η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Μολδαβία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Τουρκία περιορίζουν τη μεταφορά τους σε πέντε έτη. Για λόγους σύγκρισης, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τις NOL τους για απεριόριστο αριθμό ετών, αλλά περιορίζουν το εκπιπτόμενο ποσό στο 80% του φορολογητέου εισοδήματος.
Ενώ όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες επιτρέπουν στις επιχειρήσεις τους να μεταφέρουν τις ζημίες τους, τείνουν να είναι πολύ πιο περιοριστικές όσον αφορά τις διατάξεις περί μεταφοράς προς τα πίσω. Από τις εννέα χώρες που επιτρέπουν τη μεταφορά, μόνο η Εσθονία, η Γεωργία και η Λετονία τις παρέχουν χωρίς χρονικό περιορισμό. Για λόγους σύγκρισης, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιτρέπουν επί του παρόντος στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν ζημίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Εσθονία, η Γεωργία και η Λετονία δεν επιτρέπουν ρητά τη μεταφορά ζημιών επ’ αόριστον. Τα εταιρικά φορολογικά τους συστήματα χρησιμοποιούν τον λεγόμενο «φόρο ταμειακών ροών». Ο φόρος αυτός επιβάλλεται μόνο όταν μια επιχείρηση διανέμει τα κέρδη της στους μετόχους της, καθιστώντας περιττό τον υπολογισμό των ετήσιων φορολογητέων κερδών -συμπεριλαμβανομένων των πιθανών εκπτώσεων ζημιών-. Σε σύγκριση με ένα παραδοσιακό σύστημα φορολογίας εταιρειών, ο φόρος ταμειακών ροών επιτρέπει ουσιαστικά τη μεταφορά ζημιών επ’ αόριστον. Τα συστήματα φορολογίας ταμειακών ροών αποφεύγουν επίσης τα δυνητικά δυσμενή κίνητρα που συνδέονται με πιο γενναιόδωρες μεταβιβάσεις ζημιών.
Εκτός από τα χρονικά όρια, πολλές χώρες επιβάλλουν όρια στο ύψος της έκπτωσης. Για παράδειγμα, στις Κάτω Χώρες, οι παρελθούσες ή τρέχουσες ζημίες που υπερβαίνουν το 1 εκατ. ευρώ μπορούν να εκπέσουν μόνο μέχρι το 50 % του φορολογητέου εισοδήματος της σχετικής περιόδου. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν τέτοιοι περιορισμοί.
Ορισμένες χώρες προέβησαν πρόσφατα σε αλλαγές στις διατάξεις τους για τη μεταφορά ζημιών. Το 2025, η Σλοβενία περιόρισε την περίοδο για την οποία οι επιχειρήσεις μπορούν να μεταφέρουν ζημίες από απεριόριστο χρόνο σε πέντε έτη. Το 2024, η Ισπανία ανακάλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα τους περιορισμούς που βασίζονται στα έσοδα για την ετήσια έκπτωση των NOL με απόφαση συνταγματικού δικαστηρίου, αλλά αργότερα τους επανέφερε με νομοθετική πράξη.
