Κάθε λεπτό της ημέρας, στο TikTok ανεβαίνουν 16.000 βίντεο, στο Instagram και το Facebook «παίζουν» 138,9 εκατομμύρια reels και στο YouTube καταγράφονται 3 εκατομμύρια προβολές.
Τα στοιχεία από την έκθεση «Data Never Sleeps» της Domo δεν μπορούν παρά να εγείρουν ένα κρίσιμο ερώτημα: Μήπως καταναλώνουμε υπερβολικά πολύ περιεχόμενο;
Ναι, και αυτό είναι σε βάρος μας, λέει η ψυχολόγος και καθηγήτρια πανεπιστημίου Gloria Mark, μιλώντας στο CNBC.
«Όταν είμαστε καταβεβλημένοι από την επεξεργασία τόσων πολλών πληροφοριών, οι γνωστικοί μας πόροι εξαντλούνται. Όταν εξαντλούνται, το μυαλό μας κουράζεται», λέει η Mark.
«Υπάρχει ένα μέρος του μυαλού μας που ονομάζεται εκτελεστική λειτουργία και αυτό καλείται να μας κρατά σε καλό δρόμο. Μας βοηθά στη λήψη αποφάσεων, στο φιλτράρισμα των περισπασμών και στην προσήλωση στους στόχους μας. Όταν το μυαλό κουράζεται, η εκτελεστική λειτουργία απλώς δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά της».
Το είδος του περιεχομένου που καταναλώνετε έχει σημασία
Το περιεχόμενο είναι μια γενική λέξη που περιγράφει οτιδήποτε δημιουργείται και κοινοποιείται σε ένα κοινό. Αυτό περιλαμβάνει την τέχνη, τα βιβλία, τα βίντεο στα social media και τις φωτογραφίες στο Instagram.
Σημασία έχει επίσης το είδος του περιεχομένου με το οποίο αλληλεπιδρούν οι άνθρωποι στο διαδίκτυο. Αυτό, χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες:
- Short-form (σύντομο) έναντι long-form (μακροσκελές), με βάση την έκταση πληροφοριών που κοινοποιούνται.
- Βαθύ έναντι ρηχού, με βάση το πόσο το περιεχόμενο μας ενθαρρύνει να σκεφτούμε και να ασχοληθούμε με αυτό.
«Πολλά πράγματα στα social media δικτύωσης και πράγματα που βρίσκουμε σε short-form έχουν σχεδιαστεί για να μας σοκάρουν ή να προκαλούν πολύ βασικά συναισθήματα, όπως η έκπληξη ή ο θυμός», λέει η Mark.
«Αυτά τα βασικά συναισθήματα μας κρατούν σε ένα επιφανειακό επίπεδο όταν εξετάζουμε αυτές τις πληροφορίες, σε αντίθεση με το αν πιάσεις ένα βιβλίο ή διαβάσεις ένα μακροσκελές άρθρο, όπου έχεις χρόνο να σκεφτείς και να το επεξεργαστείς σε βάθος».
Και ενώ το άσκοπο σκρολάρισμα για λίγα λεπτά κάθε τόσο είναι ακίνδυνο, «το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να το σταματήσουμε», εξηγεί η ψυχολόγος.
Και η υπερκατανάλωση σύντομου, ρηχού περιεχομένου έχει επιπτώσεις για τον εγκέφαλο: Μειώνει το εύρος προσοχής μας.
Η Mark μελετά το εύρος προσοχής από το 2004 και, μέσω της έρευνάς της, ανακάλυψε ότι η προσοχή των ανθρώπων όταν κοιτάζουν μια οθόνη μειώθηκε από τα 2,5 λεπτά κατά μέσο όρο το 2004 στα 47 δευτερόλεπτα το 2016. Τόση είναι περίπου η διάρκεια των περισσότερων βίντεο που κυκλοφορούν στα social media.
Και την ίδια στιγμή, το άσκοπο scrolling μειώνει το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την ανάγνωση βιβλίων.
«Όταν αποκτάς αυτή τη συνήθεια να καταναλώνεις σύντομο και ρηχό περιεχόμενο, είναι πραγματικά δύσκολο να το αποχωριστείς και να εμβαθύνεις στην ανάγνωση βιβλίων ή άρθρων μεγάλης διάρκειας. Το έχω ακούσει αυτό από τόσους πολλούς ανθρώπους», λέει η Mark.
Η ψυχολόγος προσφέρει μερικές συμβουλές για το πώς να αφιερώνετε περισσότερο χρόνο στο long-form περιεχόμενο:
- Βάλτε στο πρόγραμμά σας χρόνο τον οποία θα αφιερώσετε στο διάβασμα και στην κατανάλωση πληροφοριών που σας κάνουν να σκεφτείτε.
- Διαβάστε από χαρτί, για να μην σας αποσπά την προσοχή το τηλέφωνό σας.
Μπορεί να είναι δύσκολο στην αρχή, αλλά με την επιμονή, γίνεται συνήθεια.
