Γράφει η Δρ. Νεφέλη Ράντου
Μιλούσα πριν λίγες ημέρες με τον Γιώργο – έναν άνθρωπο οξυδερκή, με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ και ενίοτε ακραίο στις απόψεις του. Του αρέσει να προκαλεί με τις τοποθετήσεις του και σε εμάς αρέσει να τον προκαλούμε με τις δικές μας! H συζήτηση περιστράφηκε γύρω από την αναπηρία, τη woke ατζέντα και το νέο σκηνικό μετά την εκλογή Τραμπ.
Πόσο θα επηρεάσει την αρχιτεκτονική της αναπηρίας διεθνώς η πολιτική του νέου Αμερικανού προέδρου;
Τι σημαίνει ο όρος “woke” και πώς συνδέεται με την αναπηρία;
Ο όρος “woke” αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την αφύπνιση και ευαισθητοποίηση σε θέματα κοινωνικής ανισότητας, δικαιοσύνης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σήμερα ο όρος έχει διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνει κάθε μορφή ρατσιστικής συμπεριφοράς, η οποία πηγάζει από τη διαφορετικότητα- ως προς σεξουαλική ταυτότητα, καταγωγή, θρησκεία, αναπηρία ή/και σωματική κατάσταση. Ως εδώ όλα καλά. Ο όρος “woke” που αφορά λίγους έχει θετικό πρόσημο στη συνείδηση των πολλών.
Πώς εξελίχθηκε όμως σε έναν άκρατο δικαιωματισμό;
Από το woke κίνημα και τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα πώς φτάσαμε να συζητάμε για τον Γονέα 1 και τον Γονέα 2;
Η υπερβολή μας φέρνει στο σήμερα. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε παγκόσμια κλίμακα άρχισε να αντιδρά απέναντι στον εξαναγκασμό και την υποχρεωτικότητα. Από κοινότητες ολίγων διατυπώθηκαν θέσεις πρόχειρες, επιπόλαιες, ακραίες οι οποίες θεωρήθηκαν στην έλλογη σκέψη πολλών εκτός πραγματικότητας. Θέσεις οι οποίες αντί να προάγουν την ισότητα, δημιούργησαν άλλα ζητήματα. Στοχοποιήθηκαν άνθρωποι για τις mainstream δηλώσεις τους. «Αν δε συμφωνείς μαζί μου, είσαι εχθρός» ήταν η φιλοσοφία πολλών υποστηρικτών της «αφύπνισης» και ο διάλογος φαίνεται να έδωσε τη θέση του σε υστερικούς μονολόγους.
Ως προς τη γλώσσα, απαιτήθηκε η χρήση νεολογισμών, κάπως αφύσικων, και μίας γλώσσας η οποία μοιάζει τεχνητή ή περιττά πολύπλοκη… Οι πρώην «προνομιούχες» πληθυσμιακές ομάδες ένιωθαν την υποχρέωση να τηρούν αυστηρούς κώδικες πολιτικής ορθότητας, υπό την απειλή της δημόσιας κατακραυγής ενώ μπήκαν σε διαδικασία να αξιολογούν ουδέτερα ζητήματα και να αναζητούν το λάθος σε μία σειρά από σωστά. Διάβασα πρόσφατα για την Αμερική τη λέξη η οποία αποδίδει το θηλασμό – το breastfeeding- προτάθηκε να γίνει chestfeeding για να περιλαμβάνει τρανς άνδρες και non-binary άτομα…
Οι ακρότητες δεν ωφελούν. Όπως στη φυσική, αν ασκήσω δύναμη αριστερά και δεξιά σε ένα λάστιχο αυτό θα ανοίξει και μετά από λίγο θα ξεχειλώσει. Αν εξακολουθήσω θα κοπεί. Και κάπως έτσι το παιχνίδι χάθηκε.
Και οι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν μετριοπαθή στάση, άλλαξαν όχθη και άρχισαν να γίνονται επικριτές της woke ατζέντας.
Δεν εμπλέκονται τα ΑμεΑ στo woke παραλήρημα
Οι άνθρωποι με αναπηρία δε συμπεριφέρθηκαν ακραία, δεν προκάλεσαν, δεν κουνούσαν το δάχτυλο.
Δεν απαίτησαν αλλαγές, οι οποίες συγκρούονται με βιολογικά και πολιτιστικά δεδομένα.
Δεν υιοθέτησαν επιθετική ρητορική. Ούτε ανέπτυξαν cancel culture.
Δεν ήταν δογματικοί, ούτε ενεργοποίησαν με τη ρητορική τους σειρά μηχανισμών κοινωνικής άμυνας και αντίστασης.
Η κρίση των ατόμων με αναπηρία είναι ορθή. Ζητούν απλές και πρακτικές λύσεις (προσβάσιμες υπηρεσίες και προϊόντα, υποστηρικτικές τεχνολογίες κτλ), διεκδικούν αξιοπρεπή διαβίωση, ίσες ευκαιρίες, συμπερίληψη, κοινωνική ένταξη.
Η κοινωνία έχει αντιwoke προσέγγιση απέναντι στα ΑμεΑ;
Οι περισσότεροι άνθρωποι κατανοούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία και αναγνωρίζουν την ανάγκη υποστήριξής τους. Η κοινωνία αποδέχεται και αγκαλιάζει την αναπηρία, δε στέκεται απέναντι, ούτε την κοιτά δεικτικά. Γνωρίζει ότι ο αγώνας για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ερείδεται σε λογικά επιχειρήματα και όχι σε διάθεση για πόλωση και νέο φαύλο κύκλο ανισοτήτων…
Για όσο διάστημα τουλάχιστον δεν απαιτείται στην ψηφιακή υπογραφή μας να υπάρχουν προσωπικές αντωνυμίες και η δήλωση του status άτομο με αναπηρία/ άτομο χωρίς αναπηρία…
Η επόμενη ημέρα
Η επόμενη ημέρα για τον χώρο της αναπηρίας ελπίζω ότι δε θα είναι πολύ διαφορετική. Θα ήταν εξαιρετικά άδικο να γίνουν βήματα οπισθοδρόμησης. Η καλή πορεία την οποία εγγράφουμε ως κοινωνία -εδώ αλλά και διεθνώς- δεν πρέπει να ανατραπεί. Ελπίζω οι επιχειρήσεις να εξακολουθήσουν να έχουν στόχο τη συμπερίληψη των ΑμεΑ μέσω της ενσωμάτωσης ESG στρατηγικών, της προώθησης γλώσσας χωρίς αποκλεισμούς και της πρόταξης του inclusive marketing. Είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία μεταξύ κοινωνικής προόδου και ανοιχτής συζήτησης, ώστε να αποφεύγονται τα άκρα και να ακούγονται όλες οι φωνές (και οι φωνές του ¼ των πολιτών της ΕΕ -Eurostat, 2023).
Εκείνο το Σάββατο πρωί έφερα στην κουβέντα το αντιwoke ζήτημα γιατί ήθελα να προκαλέσω τον Γιώργο… Να διαφωνήσουμε. Τελικά σε τόσο θεμελιώδη ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων απλά συμφωνήσαμε. Και οι 4 γονείς που συζητούσαμε, βλέποντας τα παιδιά μας να παίζουν…
