Ο ελληνικός τουρισμός καλείται να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα της συνεχούς αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, που έχουν καταστεί σχεδόν συνήθη φαινόμενα. Ειδικότερα, οι συνέπειες αυτών των καταστροφών δεν περιορίζονται μόνο στις άμεσες ζημιές, αλλά επηρεάζουν σημαντικά τη φήμη της χώρας ως τουριστικού προορισμού. Ο τρόπος διαχείρισης αυτών των καταστάσεων, τόσο σε επίπεδο κρίσης όσο και σε επικοινωνιακή στρατηγική, καθορίζει την εικόνα της Ελλάδας στους διεθνείς επισκέπτες.
Μελέτες του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων δείχνουν ότι τα θέματα φυσικών καταστροφών, όπως οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι περιβαλλοντικές κρίσεις, ενδέχεται να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα του τουριστικού προϊόντος. Έτσι, η επικοινωνία με τη διεθνή κοινότητα και η ενημέρωση των επισκεπτών αναδεικνύονται ως βασικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που δημιουργούν αυτά τα φαινόμενα.
Η επίδραση των πυρκαγιών και των ακραίων καιρικών φαινομένων
Αναλύσεις της φήμης της Ελλάδας από την TCI Research, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2023, κατέδειξαν ότι οι πυρκαγιές ήταν το πιο συζητημένο θέμα στους ταξιδιωτικούς κύκλους, με το 31% των συνομιλιών να αφορούν το φαινόμενο τον Ιούλιο, ποσοστό το οποίο μειώθηκε σημαντικά μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η γενικότερη εικόνα της χώρας επηρεάστηκε επίσης από άλλες περιβαλλοντικές κρίσεις, όπως η ξηρασία και η θαλάσσια ρύπανση, με αποτέλεσμα τη δημιουργία αρνητικών εντυπώσεων στους δυνητικούς επισκέπτες.
Παρά τα παραπάνω, το ελληνικό τουριστικό προϊόν δεν φαίνεται να πλήττεται ανεπανόρθωτα. Μελέτες, όπως εκείνη της Mabrian, δείχνουν ότι η Ελλάδα διατηρεί υψηλή αξιολόγηση ως προς την ανθεκτικότητα της στην κλιματική αλλαγή, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη των τουριστών. Ειδικότερα, η χώρα κατέγραψε τη δεύτερη καλύτερη συνολική αντίληψη για το κλίμα, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Η Ελλάδα ως ευάλωτος προορισμός
Ένα άλλο στοιχείο που χρήζει προσοχής είναι η κατάταξη της Ελλάδας στη δεκάδα των χωρών με τις υψηλότερες ευπάθειες στις φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με έρευνα της Journo Report και της Intersec. Στην εν λόγω λίστα, η Ιαπωνία βρίσκεται στην κορυφή, ενώ η Ελλάδα κατατάσσεται στην όγδοη θέση, με παράγοντες όπως η τεχνολογία παρακολούθησης, η πληρότητα της κάλυψης κινδύνων και τα συστήματα προειδοποίησης να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.
Η χώρα μας, όπως και άλλοι προορισμοί, επενδύει συνεχώς στην ενίσχυση των συστημάτων παρακολούθησης καταστροφών και στην ανάπτυξη στρατηγικών για την έγκαιρη προειδοποίηση των τουριστών.
Η ανθεκτικότητα και η στρατηγική διαχείρισης κρίσεων
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της Mabrian, η ετοιμότητα των χωρών να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να ενημερώσουν τους επισκέπτες τους μπορεί να καθορίσει την τουριστική ζήτηση. Η Ελλάδα, αν και αντιμέτωπη με φυσικές καταστροφές, διατηρεί μια εικόνα ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή, κάτι που φαίνεται να ενισχύει τη θετική αντίληψη των τουριστών, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Για παράδειγμα, οι καταστροφικές πυρκαγιές στη Ρόδο το 2023 κατάφεραν να μην πλήξουν σοβαρά τη φήμη του προορισμού, καθώς το αεροδρόμιο της Ρόδου καταγράφηκε να εξυπηρετεί περισσότερους επιβάτες, με τις διεθνείς αφίξεις να αυξάνονται κατά 2,8% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Το Υπουργείο Τουρισμού της Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της διαχείρισης κρίσεων, έχει εκπονήσει σχέδιο διαχείρισης φυσικών καταστροφών, το οποίο αναμένεται να ενισχύσει την ετοιμότητα της χώρας για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.
