Η αποσύνδεση του επιδόματος αναπηρίας από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τα άτομα με αναπηρία. Πρόκειται για μια διαχρονική διεκδίκηση του αναπηρικού κινήματος, που πλέον γίνεται πραγματικότητα, με στόχο την αύξηση των δικαιούχων και τη βελτίωση των παροχών.
Μια τομή στο κοινωνικό κράτος
Η απόφαση αυτή, που περιλαμβάνεται στον κυβερνητικό σχεδιασμό για το 2025, έρχεται να καλύψει ένα διαχρονικό κενό στο σύστημα κοινωνικής προστασίας. Σύμφωνα με το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, η νέα νομοθεσία θα διασφαλίσει ότι περισσότερα άτομα με αναπηρία θα λαμβάνουν τις παροχές που χρειάζονται, ανεξάρτητα από τα εισοδηματικά κριτήρια του ΕΕΕ.
Σημαντικό στοιχείο της μεταρρύθμισης είναι η ενίσχυση των υπηρεσιών υποστήριξης, με τη δημιουργία ενός νέου δικτύου επαγγελματικών παροχών που θα περιλαμβάνει θεσμούς όπως ο Προσωπικός Βοηθός, ο Σύμβουλος Λήψης Αποφάσεων και ο Επαγγελματικός Σύμβουλος.
Το αίτημα που γίνεται πραγματικότητα
Η αποσύνδεση του επιδόματος από το ΕΕΕ ήταν πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος. Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ), Θέμιδα Ανθοπούλου, η αλλαγή αυτή διορθώνει μια χρόνια αδικία.
Όπως επισημαίνει, η προηγούμενη κατάσταση άφηνε εκτός προνοιακών παροχών το 50% των ατόμων με σοβαρές αναπηρίες, λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων. Επίσης, τονίζει ότι στην Κύπρο μόλις το 0,7% του ΑΕΠ διοχετεύεται σε παροχές για την αναπηρία, τη στιγμή που ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 2,2%.
Οι αριθμοί αποκαλύπτουν τις ανισότητες
Η αναπηρία συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες, οι οποίες πολλές φορές δεν καλύπτονται από τις υπάρχουσες παροχές. Ενδεικτικά, ένα άτομο με τετραπληγία που χρειάζεται τρεις φροντιστές, λαμβάνει μόλις 1.000 ευρώ μηνιαίως, ποσό που δεν επαρκεί για την κάλυψη των βασικών αναγκών του.
Παράλληλα, οι γονείς παιδιών με αναπηρία βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν ακόμη παραλογισμό: αν αφήσουν κληρονομιά άνω των 25.000 ευρώ, το παιδί τους χάνει το επίδομα αναπηρίας.
Η ανησυχία για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης
Παρά την ικανοποίηση για την αποσύνδεση του επιδόματος, υπάρχει ανησυχία για τον τρόπο εφαρμογής της μεταρρύθμισης. Ο πρόεδρος της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου, Δημήτρης Λαμπριανίδης, τονίζει ότι το ΕΕΕ λειτουργούσε ως δίχτυ ασφαλείας για τα άτομα με αναπηρία, και εκφράζει φόβους για το κατά πόσο η νέα δομή θα εξασφαλίζει την ίδια προστασία.
Επιπλέον, παραμένει άγνωστο εάν η Κυβέρνηση θα προχωρήσει στην εφαρμογή χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να διασφαλιστεί η πραγματική ισονομία στις παροχές.
Μία δέσμευση που πρέπει να γίνει πράξη
Από το 2022, ο βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, έχει καταθέσει σχετική πρόταση νόμου που προβλέπει ότι το δικαίωμα στο επίδομα αναπηρίας δεν θα εξαρτάται από το εισόδημα του/της συζύγου. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της Κυβέρνησης για το 2025, και αναμένεται να τεθεί σε συζήτηση στη Βουλή το προσεχές διάστημα.
Όπως δήλωσε, πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική πολιτική των τελευταίων ετών, που αναμένεται να δώσει ανάσα σε χιλιάδες οικογένειες.
Το επόμενο βήμα: Από τη θεωρία στην πράξη
Η αποσύνδεση του επιδόματος αναπηρίας από το ΕΕΕ αποτελεί μια τολμηρή μεταρρύθμιση που υπόσχεται δικαιότερη κατανομή των κοινωνικών παροχών. Ωστόσο, η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από την εφαρμογή της στην πράξη, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς νέα εμπόδια για τα άτομα με αναπηρία.
Η κυβέρνηση καλείται να διασφαλίσει ότι η μετάβαση στο νέο σύστημα θα γίνει με διαφάνεια, σαφήνεια και χωρίς απώλειες για τους δικαιούχους. Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την επιβεβαίωση των εξαγγελιών και την πραγματική αναβάθμιση του επιπέδου ζωής των ατόμων με αναπηρία στην Κύπρο.
