Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με έντονες ενεργειακές πιέσεις, καθώς η συνεχιζόμενη σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας και οι αμερικανικές κυρώσεις κατά ρωσικών ενεργειακών υποδομών δυσχεραίνουν την προμήθεια φυσικού αερίου. Σημαντικές πηγές ενέργειας, όπως οι αγωγοί Turkstream και Tap, αντιμετωπίζουν προβλήματα, με αποτέλεσμα την άμεση αύξηση των τιμών και την αποδυνάμωση των αποθεμάτων.
Ανεπαρκής προμήθεια LNG και αύξηση τιμών
Η εξάρτηση της Ευρώπης από το LNG (40% της συνολικής κατανάλωσης) αυξάνεται, όμως η διεθνής παραγωγή παραμένει περιορισμένη. Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες κυρώσεις των ΗΠΑ που περιλαμβάνουν σταθμούς LNG και πλοία μεταφοράς προκαλούν ανοδική τάση στις τιμές:
- Φυσικό Αέριο (TTF): Από 43€/MWh έφτασε στα 48,45€/MWh μέσα σε λίγες ημέρες.
- Χονδρεμπορική Τιμή Ρεύματος: Στην ελληνική αγορά διαμορφώθηκε στα 140,18€/MWh, ενώ στις Βαλκανικές χώρες ξεπερνά τα 150€/MWh.
Η κατάσταση αυτή αναμένεται να επιδεινωθεί, με την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2025 να φαντάζουν κρίσιμα για την πλήρωση των ευρωπαϊκών αποθεμάτων.
Γεωπολιτική αβεβαιότητα και ουκρανική σύγκρουση
Η γεωπολιτική ένταση εντείνεται, με τη Ρωσία να κατηγορεί την Ουκρανία για επιθέσεις στις υποδομές του Turkstream, του τελευταίου λειτουργικού αγωγού ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη. Τυχόν διακοπή της λειτουργίας του θα επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, ιδιαίτερα σε χώρες με υψηλή εξάρτηση, όπως η Ελλάδα.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Παρά τη διεθνή αστάθεια, η Ελλάδα κατάφερε να διασφαλίσει την τροφοδοσία της αγοράς της με LNG από τη Ρεβυθούσα και τον νέο σταθμό της Αλεξανδρούπολης, καλύπτοντας ακόμη και τις ανάγκες των γειτονικών Βαλκανίων. Όμως, η εξάρτηση από το ρωσικό αέριο (57% το 2024) και τις εισαγωγές μέσω της Τουρκίας παραμένει κρίσιμο σημείο προβληματισμού.
Προκλήσεις και προοπτικές
Η ενεργειακή κρίση θέτει υπό δοκιμασία την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής αγοράς:
- Ανάγκη για εναλλακτικές πηγές ενέργειας: Επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές και αποθήκευση ενέργειας είναι απαραίτητες.
- Ανάπτυξη στρατηγικών αποθεμάτων: Η έγκαιρη πλήρωση αποθηκών θα περιορίσει τις μελλοντικές πιέσεις.
- Μείωση εξάρτησης από τη Ρωσία: Η διαφοροποίηση προμηθευτών φυσικού αερίου είναι κρίσιμη για τη μείωση του ρίσκου.
